بررسي نقش تفريق ماگمايي و آلايش پوسته اي در ايجاد سنگ هاي ولكانيكي ايوسن جنوب و جنوب شرق بويين زهرا

The role of magmatic fractionation and crustal contamination in the genesis of south and south eastern Boen-Zahra

منطقه مورد مطالعه در 10 كيلومتري جنوب شهرستان بويين زهرا واقع شده است و سنگ هاي آتشفشاني ايوسن آن از نوع بازيك، حدواسط و اسيدي هستند. واحد هاي حدواسط گسترش بيشتري در منطقه دارند. اين سنگ ها از نظر كاني شناسي از پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن (اوژيت)، آمفيبول، بيوتيت، فلدسپات پتاسيك و كوارتز تشكيل شده اند. در بررسي هاي پترولوژيكي مربوط به اين سنگ ها، شواهدي از آلايش پوسته اي و نيز تفريق ماگمايي در ماگماي تشكيل دهنده آنها محرز شده است. از جمله شواهد آلايش پوسته اي مي توان به زينوليت هاي رسوبي مشاهده شده در برخي از سنگ ها اشاره كرد. وجود بافت گلومروپورفيك نيز در برخي پلاژيوكلازها و پيروكسن ها مي تواند بيانگر تفريق ماگمايي باشد. بررسي هاي ژيوشيميايي به وسيله نمودارهاي هاركر مربوط به اين سنگ ها، نشان دهنده نقش تحول تفريق بلورين به عنوان يكي از تحولات اصلي حاكم بر ماگماي تشكيل دهنده سنگ هاي منطقه مورد مطالعه است. همچنين شواهد ژيوشيميايي از جمله روند عمودي داده ها در نمودار Rb/Y به Nb/Rb، مقادير بالاي نسبت Rb/Th در مدل هضم و تبلور بخشيAFC، مقادير بالاي Ba/Th و مقادير پايين Th/Nb، همگي مي توانند نمايان گر تاثيرات آلايش و هضم پوسته اي در ماگماي تشكيل دهنده سنگ هاي منطقه مورد مطالعه باشند.

The studied area is located about 10 Km south of Boen-Zahra. This area consists of Eocene volcanic rocks with basic, intermediate and acidic composition,but the intermediate rocks have a greater portion than others. Mineralogically, the rocks contain plagioclase, cpx (augite), amphibole, bio-tite, k-feldespar, and quartz. Petrological studies show the evidences of the crustal contamination and magmatic fractionation in the source magma. Existing of carbonate xenoliths can shows the crustal contamination. Also glomoroporphyric texture in some plagioclase and pyroxene show that the magma fractionation occurred. Geochemically, Harker diagrams show the fractionation trend in these rocks. Also according to geochemical diagrams; the vertical trend of data in the Rb/Y vs. Nb/Rb plot, increasing the Rb/Th ratio in the Rb/Th vs. Rb plot: modeling of AFC, having the high Ba/Th ratio and low Th/Nb ratio in another geochemical diagram, suggesting that, crustal contamination occured in these rocks.