بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي بر روي كيفيت آب زيرزميني

بررسي اثر تغييرات كاربري اراضي بر روي كيفيت آب زيرزميني

چكيده از آن جا كه بيش از 98 درصد از آب شرب جهان از آبهاي زيرزميني تامين مي شود، حفاظت از منابع آب زيرزميني در برابر آلودگي اهميت بسيار دارد. بخش اعظم دشت شهركرد بواسطه وجود زمين هاي حاصلخيز تحت كشت قرار دارد و عمده آب مورد نياز محصولات با حفر چاه از آب زيرزميني برداشت مي شود، زهاب حاصل از كشاورزي و مصرف كودها دوباره به همان منبع باز مي‌گردد. آب شرب شهرهاي واقع در دشت شهركرد نيز از همين آبخوان تامين مي گردد و در بخش هايي از دشت بدليل عدم وجود سيستم تصفيه، فاضلاب هاي خانگي به آب زيرزميني وارد مي شود. در اين تحقيق با انتخاب 36 حلقه چاه كه تحت تاثير دو منبع آلودگي كشاورزي و شهري بودند تاثير هر كدام از اين منابع، بر آلودگي هايي نظير مقدار باقي‌مانده خشك، سختي كل، هدايت الكتريكي، نيترات، نيتريت و سولفات بررسي شد. نمونه‌ها در فصل هاي بهار، تابستان و پاييز 1383 برداشت شدند. داده هاي آماري بر اساس طرح ترتيبي- فاكتوريل با 18 نمونه در هر پلات مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد تفاوت بين ميزان غلظت نيترات، آمونيم و هدايت الكتريكي بين مناطق كشاورزي و شهري در سطح اطمينان 5 درصد معني دار بود كه در زمين هاي كشاورزي مقدار بيشتري را نشان مي داد. اين اختلاف به صورت معني‌دار در مورد پارامترهاي نيتريت، پ-هاش و سختي كل مشاهده نگرديد. نتايج نشان مي دهد كه تفاوت بين مقدار نيترات در فصول مختلف سال نيز در سطح 1 درصد معني دار است. كلمات كليدي: آلودگي آبهاي زيرزميني، كاربري كشاورزي و شهري

Groundwater Quality and Land Use Change (A Case Study: Shahrekord Aquifer, Iran) SAYYED HASSAN TABATABAEI1*, REZA LALEHZARI1, NEGAR NOURMAHNAD1, MOSTAFA KHAZAEI2 1-Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Shahrekord, Iran 2-Department of Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Shahrekord, Iran Received:28 October 2009 Accepted: 25 February 2010 *Corresponding author: Email: stabaei@agr.sku.ac.ir ABSTRACT More than 98 percent of the earth’s drinking water supply comes from groundwater. It needs protection from possible contamination, especially in urban areas where wastewater production is high. Most area of Shahrekord plain is under the cultivation and irrigation water comes from the groundwater. Furthermore, urban sewage discharges to the groundwater, in some parts of the Shahrekord plain. In this study, 18 wells were selected for water sampling. The effects of landuse were evaluated on Total Dissolved Solids (TDS), Total Hardness (TH), Electrical Conductivity (EC), Nitrate (NO3–), Nitrite (NO2–) and Sulfate (SO42-). The samples were selected in different seasons; spring, summer and autumn 2004. A Nested Complete Randomized Design (NCRD) was used for statistical analysis with 18 samples per plot. The results show that there were significant differences (P < 0.05) between value of NO3–, NH4+ concentration and EC in farmlands and urban areas. There was no observed any significant difference on the NO2–, pH and TH value. It was higher in farmlands than in urban areas. The result shows that there are a significant difference (P < 0.01) on NO3– concentration in different seasons. Keywords: Groundwater contamination, Urban and agricultural landuse