پديد آورندگان :
دارابي، مرضيه نويسنده , , دشتي، فرشاد نويسنده , , غلامي ، منصور 1332 نويسنده كشاورزي و دامپزشكي gholami, mansour , Mohammadreza، محمدرضا نويسنده دانشيار Mosadeghi, مصدقي , ميرفتاح، سيد مهدي نويسنده دانشجوي سابق كارشناسي ارشد Mirfattah, Seyed Mehdi
چكيده فارسي :
اين پژوهش در راستاي بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد و خصوصيات مورفولوژي و فيزيولوژي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با تيمار تنش خشكي در5 سطح شامل درصد رطوبت وزني در مكش هاي ماتريك 30، 50، 80، 200 و 500 كيلوپاسكال در خاك بر دو توده شادگاني و همداني تره ايراني صورت پذيرفت. از زمان كاشت تا چين دوم (40 روز پس از كشت) گلدان‌ها به مقدار مساوي آبياري گرديدند و از اين مرحله به بعد تيمارهاي تنش خشكي اعمال گرديد. براي اعمال سطوح مختلف تنش خشكي از روش وزني استفاده شد. نتايج نشان داد سطوح تنش بر تمامي صفات مورد مطالعه اثر بسيار معني‌داري داشت اما اثر توده و اثر متقابل توده در سطوح تنش بر هيچكدام از صفات معني‌دار نشد. با افزايش شدت تنش خشكي، عملكرد، تعداد برگ، سطح برگ، و همچنين درصد ماده خشك، ميزان كلروفيل، ميزان نسبي آب برگ و پتانسيل آب برگ كاهش يافت، اما نسبت وزن تر ريشه به برگ و تعداد روزنه در واحد سطح برگ افزايش نشان داد. اين روند در چين‌هاي مختلف تره ايراني نيز مشاهده گرديد. عملكرد در تيمارهاي 50، 80، 200 و 500 كيلوپاسكال نسبت به تيمار شاهد (30 كيلوپاسكال) به ترتيب 14، 46، 75 و 82 درصد كاهش يافت. ساير صفات كمي نيز همين روند را نشان دادند. دركل با توجه به حفظ مقادير نسبتاً مطلوب پتانسيل و ميزان نسبي آب برگ در تيمارهاي خشكي شديد مي‌توان اين گياه را از نظر حفظ بقا، گياهي متحمل به خشكي محسوب نمود، اما با توجه به كاهش شديد عملكرد در تنش‌هاي متوسط و بالا مي‌توان تره ايراني را از نظر زراعي در رابطه با تحمل به تنش خشكي، گياهي حساس محسوب كرد.
چكيده لاتين :
Despite extensive use and cultivation of "Tareh Irani" the native vegetable of Iran, there has been few research works carried out on it, specially regarding its drought tolerance. This research was conducted to study the effects of five drought levels (30, 50, 80, 200 and 500 kPa) on yield and some morphological as well as physiological characteristics of two Tareh Irani populations (Hamedani and Shadegani), employing a factorial experiment of completely randomized design. The drought stresses were applied following the 2nd cut of plants. The results revealed that drought stress exerted significant effects on all the characteristics but effects of population cultivars and their and its interaction effects with drought stress were not significant. By increase in the level of drought stress, yield, leaf number, leaf area, dry matter percentage, chlorophyll contents of leaves, relative water content and water potential of leaves decreased but the ratio of root fresh weight to leaf fresh weight and as well the number of stomata increased. The results were similar for different cuts. In comparison with control (30 kPa) the yield in 50, 80, 200 and 500 kPa drought treatments decreased by 14, 46, 75 and 82 percent, respectively. The results were observed to be similar for other quantitative traits. Finally, taking into account the potential of Tareh Irani for keeping its relative water content and as well its water potential of leaves in favorable levels in face of high levels of drought stress, this plant can be considered as a tolerant plant to drought stress, but on the other hand a high decrease in yield and in some other quantitative traits of this vegetable in moderate to high levels of drought stress, can lead to its being classified as a sensitive crop to drought stress.
