پديد آورندگان :
راهنما، افراسياب نويسنده دانشجوي سابق كارشناسي ارشد RAHNAMA, afrasiab , پوستيني ، كاظم نويسنده POUSTINI, kazem , توكل افشاري، رضا نويسنده Tavakkol-Afshari, reza , رسول نيا، عبدالرحمن نويسنده كارشناس RASOULNIA, abdolrahman
چكيده فارسي :
درك واكنش‌هاي فيزيولوژيك مرتبط با تنش شوري مي‌تواند به شناسايي عوامل موثر در تحمل شوري و شناخت رهيافت هاي اساسي براي ثبات عملكرد در شرايط تنش و نيز انتخاب ارقام متحمل به شوري گندم كمك نمايد. به همين منظور اثرات تنش شوري بر خصوصيات فيزيولوژيك موثر بر عملكرد دانه و صفات مرتبط با تحمل شوري در ارقام گندم در سال 1386در دانشكده كشاورزي دانشگاه تهران مورد ارزيابي قرار گرفت. شش رقم گندم با تحمل شوري متفاوت (روشن، كوير، كارچيا، گاسپارد، شيراز و قدس) در يك آزمايش گلداني به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي در سه تكرار تحت سه سطح شوري (صفر، 100 و 200 ميلي‌مولار كلريد سديم) قرار گرفتند. تنش شوري سبب كاهش عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، محتوي كلروفيل و فعاليت آنزيم كاتالاز شد، در حالي كه افزايش فعاليت آنتي اكسيدانت هاي پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز، گلوتاتيون ريداكتاز و محتوي مالون دي آلدهايد را به دنبال داشت. واكنش ارقام در شرايط تنش شوري با يكديگر متفاوت بود و عملكرد دانه ارقام متحمل روشن، كوير و كارچيا در شرايط تنش كاهش كمتري نشان داد. با افزايش سطوح شوري، محتوي مالون‌دي‌آلدهايد و همچنين فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت برگ پرچم به جز كاتالاز افزايش يافت. ارقام روشن، كارچيا و كوير بيشترين فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت و كمترين محتوي مالون‌دي‌آلدهايد و دو رقم قدس و شيراز كمترين فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت و بيشترين محتوي مالون‌دي‌آلدهايد را نشان دادند. بالا بودن فعاليت آنزيم‌هاي آنتي اكسيدانت در ارقام متحمل همراه با پايين بودن ميزان توليد مالون‌دي‌آلدهايد در اين ارقام، به احتمال زياد نشان‌دهنده ظرفيت بالاتر اين ارقام جهت حذف گونه هاي فعال اكسيژن توليدي و ثبات عملكرد بالاتر در مقايسه با ارقام حساس به شوري بود. با توجه به ضريب همبستگي منفي و معني دار عملكرد دانه با محتوي مالون‌دي‌آلدهايد به نظر مي‌رسد اين صفت نقش مهمي در كاهش عملكرد داشته باشد.
چكيده لاتين :
Understanding of physiological responses of salt tolerance might be lead to identify main salt tolerance mechanisms and essential approaches for improving grain yield stability, and also to select salt tolerant wheat cultivars. Thus, the effects of salinity were investigated on grain yield and some of the characteristics related to salt tolerance. Six wheat cultivars (Roshan, Kavir, Karchia, Gaspard, Shiraz and Qods) differing in salt tolerance at three salinity levels (0, 100 and 200 mM NaCl) were used in a pot experiment, using a factorial experiment based on a randomized complete block design with three replications. Salt stress caused to decrease grain yield, biomass production, chlorophyll content, and catalase activity, while it caused to increase the activity of peroxidase, ascorbate peroxidase and glutathione reductase and malondialdehyde (MDA) content. Cultivars showed different responses to salt stress. Cultivars Roshan, Kavir and Karchia showed lower yield losses. With increasing salinity treatment levels, MDA content and antioxidant activity increased except for catalase. Cultivars Roshan and Kavir were showed the highest antioxidant enzyme activity, but the lowest MDA content. Cultivars Qods and Shiraz were showed lowest antioxidant enzyme activity, but the highest MDA content in flag leaf blade. In salt tolerant cultivars, a higher antioxidant enzyme activity was accompanied with lower MDA content, resulting higher capacity to eliminate active oxygen species and yield stability. Correlations coefficient analysis exhibited increasing of antioxidant enzyme activity in salt stress condition with no considerable effect on grain yield, while chlorophyll and MDA content illustrated negative correlation with grain yield and so a main role in yield.
