بررسي ريشه‌زايي شاخه‌هاي گل‌محمدي (Rosa damascena Mill.) از طريق خوابانيدن تحت تيمارهاي مختلف هورموني در دو فصل متفاوت

Study of rooting in shoots of Rosa damascena Mill, through simple layering under different hormone treatments in two different seasons

ارزش اقتصادي و دارويي گل‌محمدي (Rosa damascena Mill.) سبب شده تا تكثير اين گياه مورد توجه و در اولويت تحقيق قرار گيرد. به منظور حفظ ژنوتيپ پايه‌هاي برگزيده، مطالعاتي بر روي خوابانيدن ساده در دو فصل‌ پاييز و زمستان بر روي شاخه‌هاي جوان و رشديافتة درختچه‌هاي بالغ گل‌محمدي در سال 1386 انجام شد. شاخه‌ها تحت دو تيمار هورموني ايندول بوتيريك اسيد و نفتالين استيك اسيد با غلظت‌هاي متفاوت، در بستر ماسه بادي خيسانده شده و به مدت 24 ساعت در شرايط تاريكي خوابانيده شدند. نتايج نشان داد كه در دو فصل پاييز و زمستان درصد ريشه‌زايي شاخه‌هاي گل‌محمدي در بستر ماسه بادي بالا بود. به‌طوري كه تيمار ايندول بوتيريك اسيد (IBA) با غلظت 50 ميلي‌گرم در ليتر در دو فصل پاييز و زمستان بيشترين درصد ريشه‌زايي را به ميزان 100% داشت و تيمار نفتالين استيك اسيد (NAA) با غلظت50 ميلي‌گرم در ليتر در فصل پاييز كمترين درصد ريشه‌زايي را به ميزان 33/53% داشت. بنابراين شاخه‌هاي ريشه‌دار شده، پس از 5/3 ماه از پاية مادري جدا شده و در گلدان‌هاي حاوي مخلوطي از خاك باغباني، ماسه بادي و پيت با نسبت‌ حجمي (1:1:1) در شرايط گلخانه و تحت آبياري از پايين (گلدان‌ها درون تشتك) قرار گرفتند، به‌نحوي كه زنده‌ماني شاخه‌هاي ريشه‌دار شده به ميزان 90% بود.

Because of the economic and medicinal importance of Rosa damascena Mill, the propagation of this plant was considered. In order to protect the selected genotypes, this experiment was performed by simple layering method during autumn and winter seasons 2007 on new growth twigs of Rosa damascena mature shrubs. The branches were laid in sand bed, soaked for 24 h by different concentrations of IB A and NAA hormones. The results showed that the rate of rooting was high in sand bedding material in autumn and winter. The highest rooting percentage was %100 with 50 mgl"1 concentration of IB A in autumn and winter seasons and the lowest of rooting percentage was %53.33 with 50 mgl"1 concentration of NAA in autumn season. The rooting branches were cut from the parent plants after 3 months and planted in pots containing soil: sand: peatmoss complex (1:1:1) in greenhouse conditions, survival percentage was 90%.