تاثير كاربرد برون‌زاي آسكوربيك اسيد بر برخي از تغييرات فيزيوشيميايي مرزنجوش (Origanum majorana L.) تحت تنش شوري

Effect of Exogenous Application of Ascorbic Acid on some Physiochemical Changes in Oregano (Origanum majorana L.) under Salt Stress

به منظور بررسي اثر آسكوربيك اسيد (AsA) به عنوان يك آنتي‌اكسيدان مهم در كاهش خسارات شوري، آزمايشي در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد، روي گياه مرزنجوش انجام گرفت. غلظت هاي متفاوتي از AsA (صفر، 100 و 200 ميلي گرم بر ليتر) به صورت محلول پاشي روي گياهاني كه تحت شرايط صفر، 50، 100 و 150 ميلي‌مولار نمك NaCl قرار داشتند، به كار برده شد. به اين ترتيب آزمايش مورد نظر به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار در سال 1390، صورت پذيرفت. شوري به صورت معني‌داري بر تمامي صفات فيزيوشيميايي (نشت الكتروليت، محتواي كلروفيل، پرولين، كربوهيدرات كل، فعاليت آنتي‌اكسيداني و تركيبات فنوليك) اندازه گيري شده در گياه مرزنجوش تاثير داشت. نشت الكتروليتي از سلول‌هاي برگي در غلظت بالاي نمك (mM 150) به بيشترين مقدار خود رسيد. اما كاربرد AsA (mg/l 200) ضمن محافظت غشا پلاسمايي از تاثير منفي شوري، نشت الكتروليتي را در همين سطح از شوري، 52% كاهش داد. آسكوربيك اسيد همچنين مقادير كلروفيل كل، كربوهيدرات كل و تركيبات فنوليك گياه را در مجموع معادل 65، 60 و 38 درصد در مقايسه با شاهد افزايش داد. نتايج آزمايش نشان داد كه آسكوربيك اسيد مي‌تواند ضمن افزايش فعاليت آنتي‌اكسيداني گياه به بيش از 5 برابر شاهد، به نحو موثرتري از فعاليت راديكال‌هاي آزاد تحت شرايط تنش شديد شوري جلوگيري كرده و به اين ترتيب بقاي بيشتر گياه را تضمين نمايد.

ABSTRACT The present study was conducted to evaluate the effect of Ascorbic Acid (AsA) as an important antioxidant in alleviation of salt damage in oregano (Origanum majorana L.). This research work was carried out at the Research Greenhouse of Ferdowsi University of Mashhad. Foliar application of AsA (0, 100, 200 mg/1) was carried out on the plants that were under salt stresses of 0, 50, 100 and 150 mM of NaCl. A factorial experiment, based on a Completely Randomized Design with three replications was adopted and conducted in 2010. The salinity significantly affected the plantʹs physiochemical characteristics (electrolyte leakage, chlorophyll content, proline, total carbohydrates, antioxidant activity, phenolic compounds) throughout the experiment. The highest electrolyte leakage occurred under the highest level of NaCl (150 mM). Electrolyte leakage decreased by 52% through exogenous application of AsA (200 mg/1), and this occurred via a protection of plasma membrane against adverse effects of salinity. AsA increased the chlorophyll content, carbohydrate and phenolic compounds respectively by 65%, 60% and 38% in comparison with control. Thus, it seems that AsA is more effective in scavenging of free radicals under severe salt stress, by an induction of antioxidant activity to an extent 5-times higher, as compared with control, and so, helps enhancement of plant survival.