انگيزش پينه، جنين‌زايي بدني و باززايي گياه دارويي شنبليله(Trigonella foenum-graecum L.)

به منظور مطالعه پينه‌زايي، جنين‌زايي بدني و باززايي گياه شنبليله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمايشي در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري در سال 1387 انجام شد. در اين مطالعه از دو محيط كشت پايه MS و B5، چهار ريزنمونه ساقه، برگچه حاوي دمبرگ، جنين و هيپوكوتيل و 5 نوع هورمون شامل: 2,4-D (در سه سطح)، Kin (در چهار سطح)، NAA (در چهار سطح)، BAP (در چهار سطح) و IBA (در سه سطح) استفاده شد. نتايج نشان داد در بررسي اثر متقابل دو هورمون 2,4-D و Kin، محيط حاوي 2 ميلي‌گرم بر ليتر 2,4-D و 5/0 ميلي‌گرم بر ليتر Kin، بهترين تركيب هورموني جهت القاي پينه در هر دو محيط كشت B5 و MS است. بهترين ريزنمونه‌ها از نظر بيشترين وزن كالوس القايي در محيط MS، جنين و در محيط B5، برگچه حاوي دمبرگ و جنين بود. در مطالعه جنين‌زايي بدني، تركيب هورموني شامل 5/0 ميلي‌گرم بر ليتر NAA و 5/2 ميلي‌گرم بر ليتر BAP، با بالاترين درصد جنين‌زايي، به‌عنوان تركيب برتر در هر دو محيط كشت شناخته شد. از بين ريزنمونه‌ها، ريزنمونه جنين، بيشترين ميزان جنين‌زايي را نشان داد. باززايي از طريق جنين‌زايي بدني و تنها در ريزنمونه جنين مشاهده شد. تركيب هورموني شامل 5/0 ميلي‌گرم بر ليتر NAA و 5/1 ميلي‌گرم بر ليتر BAP، بهترين تركيب هورموني جهت القاي اندام هوايي در هر دو محيط كشت بود. نتايج نشان داد كه مناسبترين تركيب هورموني جهت القاي ريشه در محيط كشت MS، محيط حاوي 1 ميلي‌گرم بر ليتر هورمون IBA بود.

In order to study callus induction, somatic embryogenesis and plant regeneration in fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) an experiment was conducted in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University during 2008. In the current experiment, different explants including stem segments, embryos, hypocotyls, etc. were cultured on two basal culture media viz. B5 and MS. Moreover, 2, 4-D, Kin, NAA, BAP and IBA were used as plant growth regulators. Result showed that the medium containing 2mgl-1 2, 4-D in combination with 0.5mgl-1Kinetin was the best treatment for callus induction in both MS and B5 media. Combination of 0.5mgl-1 NAA and 2.5mgl-1 BAP was the best treatment for somatic embryogenesis in both basal media. Also, combination of 1.5mgl-1 BAP and 0.5mgl-1 NAA was the best hormonal treatment to shoot regeneration in both basal media. According to the results, the treatment containing 1 mgl-1 IBA was optimum for root induction from regenerated shoots on MS medium.