مدل هاي تخمين توليد مراتع از طريق اندازه گيري پوشش گياهي

Models for estimating range production by cover measurement

اهميت آگاهي از ميزان توليد در مديريت مرتع باعث شده كه كارشناسان همواره در جست و جوي شيوه هاي مناسب اندازه گيري اين عامل باشند. صرف وقت و هزينه زياد و مخرب بودن روشهاي مستقيم باعث ايجاد انگيزه تحقيق بر روي روشهاي غير مستقيم شده است. يكي از روشهاي مهم و غيرمستقيم، برآورد ميزان توليد با استفاده از اطلاعات پوشش است. در مطالعه حاضر، ابتدا وجود ارتباط بين توليد و پوشش تاجي و شاخ و برگ مورد بررسي قرار گرفت و پس از آن به بررسي چگونگي استفاده از اطلاعات پوشش جهت برآورد توليد در قالب بكارگيري معادلات زمان هاي مختلف و روشي بر مبناي بكارگيري اصول روش نمونه گيري مضاعف در 2 سايت مانوكا (به نمايندگي از مناطق نيمه خشك) و كانزرويشن (به نمايندگي از مناطق خشك) پرداخته شد. روش نمونه گيري مضاعف تركيبي از دو روش قطع و توزين رشد سال جاري هر گونه يا گروه گياهي (نمونه گيري مستقيم) و اندازه‌گيري پوشش تاجي يا شاخ و برگ هر گونه يا گروه گياهي (اندازه گيري غير مستقيم) مي باشد. به طوري كه تعداد نمونه مستقيم و غيرمستقيم بر اساس زمان لازم و دقت مورد انتظار تعيين شده كه با 4، 6، 8، 12، 16، 20، 24، 28، 32، 36 و40 جفت نمونه با استفاده از نرم افزار SPSS بررسي شد. براي اندازه گيري توليد از طريق معادلات محاسبه شده، با تركيب داده هاي شرايط و زمان هاي مختلف داده ها در 3 شرايط فصلي (از لحاظ ميزان بارندگي) متوسط، فقير و خوب جمع آوري شدند. نتايج نشان مي دهند كه برآورد توليد از طريق اندازه گيري پوشش گياهي ممكن و مناسب است و نيز در هر 2 سايت مانوكا و كانزرويشن معادلات بدست آمده از 8 تا 12 جفت نمونه مستقيم و غيرمستقيم قادرند در يك رابطه خطي توليد را با دقت مناسب برآورد كنند. همچنين ضريب همبستگي بالايي در تركيب 3 سال داده مانوكا و 2 سال داده كانزرويشن وجود دارد، و در هر سال 2 تا 3 بار اندازه گيري (4 تا 9 سري داده) بين توليد و پوشش نشان دهنده امكان برآورد توليد با استفاده از معادلات محاسبه شده بر پايه دوره اي از اطلاعات (Pooled Equation) مي باشد.

Abstract Importance of production information in range management has caused researchers be seeking to find suitable methods for yield estimation. As clipping and weighing method has been recognized as a time consuming, high cost and destructive method, researches have been conducted on indirect methods. Estimating yield from cover data can be considered as an important method. In the present study, relationship between cover and yield was determined at first. Then investigation was done to find how cover data can be used to estimate production using a double sampling procedure or pooled equation. Research was carried out in two rangelands of Manuka (a semi-arid rangeland) and Conservation (as an arid area). Double sampling was formed by clipping and weighing method as direct sampling and foliage or canopy cover measurement as indirect sampling for each group of species. The number of paired of direct and indirect sampling based on time consumption and accuracy were 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36 and 40. SPSS was used for data analysis. Data were collected during 2 or 3 years in different seasonal conditions of fair, poor and good. The results showed the possibility of estimating range production from cover measurement using equation based 8 to 12 paired direct and indirect sampling. Correlation between cover and yield was higher for all collected data in both rangelands of Manuka and Conservation. According to the results, cover data can be used in both models of double sampling or pooled equation for accurate yield estimation.