بررسي اثرهاي سطوح مختلف شوري بر خصوصيات جوانه زني بذر و رشد گياهچه در دو گونه Agropyron desertorum و Agropyron elongatum

Salinity effects on seed germination and seedling growth in Agropyron deserterum and Agropyron elongatum

دو گونه Agropyron desertorum و Ag.elongatum از لحاظ توليد علوفه سبز و خشك داراي ارزش فراواني مي باشند. به‌دليل توليد بالا و قابليت پذيرش عالي توسط دام، ارزش خاصي براي اوايل فصل، جهت چراي دام دارند. بنابراين تحقيق حاضر براي بررسي اثر شوري در دو مرحله جوانه زني و رشد رويشي گياهچه طي دو آزمايش در ژرميناتور و گلخانه انجام گرديد. از تيمارهاي شاهد، 100، 200، 300 و400 ميلي مولار كلريد سديم و كلسيم در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار استفاده شد. در شرايط ژرميناتور درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني و شاخص بنيه بذر محاسبه و طول ساقه و ريشه چه و وزن خشك گياهچه اندازه گيري شد و در آزمايش گلخانه طول ساقه و ريشه، وزن خشك گياهچه، نسبت وزن حشك به تر، سطح برگ و سطح ويژه برگ اندازه گيري شد. نتايج هر دو آزمايش نشان داد كه با افزيش شوري درصد جوانه زني، طول ساقه چه، طول ريشه چه، وزن خشك گياهچه، سطح برگ و سطح ويژه برگ در هر دو گونه كاهش و نسبت وزن خشك به وزن تر افزايش پيدا كرد. در هر دو مرحله جوانه زني و رشد رويشي گونه Ag.elongatum نسبت به شوري مقاومتر از Ag.desertorum بود. البته تجزيه پروبيت براي تعيين غلظت شوري دز كشنده 50% و 90% گياهچه ها در هر دو گونه استفاده شد. بدين ترتيب نتايج تجزيه پروبيت نشان داد كه غلظت نمك 154 و 474 ميلي مولار نمك كلريد سديم و كلسيم باعث از بين رفتن50 درصد بذرهاي زنده به ترتيب در Ag.deserterum و Ag.elongatum مي شود. بطور كلي نتايج بدست آمده از اين آزمايش نشان داد كه درجه مقاومت به شوري در گونه Ag.elongatum به مراتب بيشتر است و در مقايسه با Ag.desertorum استفاده از اين گونه در اصلاح و احياي مراتع مناطق شور كشور ارجح تر است.

Agropyron deserterum and Ag. elongatum species have a high value for both fresh and dry forage and because of high production and top acceptance by livestock they have specific value in the beginning of the growth season for livestock grazing. This research was conducted to study the effects of salinity stress on the mentioned species in germination and vegetative growth stages. A completely randomized design including five levels of 0, 100, 200, 300 and 400 mM NaCl and CaCl2 with 4 replications was used. Seeds were sown in laboratory and germination percentage, germination velocity, vigor index, plumule and radicle length and seedling dry weight were calculated. In greenhouse condition, shoot and root length, seedling dry weight, dry weight to fresh weight ratio, leaf area and specific leaf area were measured. According to the results, in both studied species germination percentage, plumule and radicle length, seedling dry weight, leaf area and specific leaf area were reduced with increase of salinity. The results showed significant differences between two species for germination percentage and germination velocity (P<0.01). In both germination and vegetative growth stages, Ag.elongatum was more salt tolerant than Ag.desertorum. The results indicated that Ag.elongatum was more salt tolerant species than Ag.desertorum and it can be recommended for cultivation in moderate saline rangelands.