بررسي اثرات باقي‌مانده و تجمعي لجن فاضلاب بر غلظت سرب و كروم در اندام‌هاي گياهي چمن گندمي رونده(Agropyrum repen L.) و شبدر برسيم (Trifolum alexandrium L.)

بررسي اثرات باقي‌مانده و تجمعي لجن فاضلاب بر غلظت سرب و كروم در اندام‌هاي گياهي چمن گندمي رونده(Agropyrum repen L.) و شبدر برسيم (Trifolum alexandrium L.)

چكيده در سال هاي اخير نگراني آثار دراز مدت فلزا ت سنگين به عنوان آلاينده هاي زيست محيطي، افزايش و ارزيابي تجمع عناصر سمي در خاك و گياهان در محيط زيست نيز از نظر سلامت و حيات انسان و ساير موجودات بسيار مهم و ضروري است. در همين رابطه، به منظور بررسي آثار كاربرد لجن فاضلاب بر غلظت عناصر سنگين در اندام هاي گياهي چمن گندمي رونده (Agropyrum repen L.) و شبدر برسيم (Trifolum alexandrium L.) كه معمولاً براي تعليف دام استفاده مي شوند، تحقيقي در قالب طرح اسپليت پلات با طرح پايه بلوك كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1387، انجام شد. عامل اصلي لجن فاضلاب در سه سطح (صفر،20 و 40 تن در هكتار) و عامل فرعي سال هاي مصرف لجن فاضلاب در سه سطح (85 ،85 و 86، 85 الي 87) بوده است. نتايج نشان داد كه كاربرد لجن فاضلاب در طول سه سال بر ميزان سرب و كروم ريشه و اندام هوايي چمن گندمي رونده و شبدر برسيم تاثير معني‌دار داشت. بيشترين ميزان سرب و كروم در ريشه و اندام هوايي چمن گندمي رونده و شبدر برسيم در تيمار 40 تن لجن فاضلاب در هكتار تجمع يافت. تيمارهاي يك و دو سال كاربرد لجن فاضلاب نيز نسبت به شاهد تفاوت معني دار نشان دادند. همچنين مقدار تجمع سرب و كروم در ريشه چمن گندمي رونده و شبدر برسيم بيشتر از اندام هوايي آنها بوده است. درضمن در تمامي سطوح كاربرد لجن فاضلاب، اثر تجمعي بيش از اثر باقي مانده بود. واژه هاي كليدي: لجن فاضلاب، اثر باقي مانده و تجمعي، عناصر سنگين، چمن گندمي رونده و شبدر برسيم.