بررسي تطبيقي مباني فلسفي شيخ اشراق و برگسون و دلالت‌هاي تربيتي آن

بررسي تطبيقي مباني فلسفي شيخ اشراق و برگسون و دلالت‌هاي تربيتي آن

سهروردي و برگسون در زمره فيلسوفاني هستند كه به عرفان و شهود اهميت وافري داده‌اند. در اين پژوهش سعي شده است با بررسي مباني فلسفي اين دو فيلسوف بزرگ، دلالت‌هاي تربيتي آنها استخراج گردد. بررسي مباني هستي‌شناختي، انسان‌شناختي، ارزش‌شناختي و معرفت‌شناسي برگسون و سهروردي نشان مي‌دهد كه مفاهيم اساسي در فلسفه برگسون زمان، تكامل، شهود و تغيير مي‌باشند. اما در فلسفه سهروردي، نور از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. هر دو بر اراده فردي و شهود تاكيد مي‌ورزند. همچنين ديدگاه برگسون و سهروردي نسبت به انسان و خداوند متفاوت است. در اين موضوع، سهروردي، بحث قواي گوناگون را مطرح مي‌سازد و برگسون به رابطه مغز و ذهن اشاره مي‌كند. خداي برگسون، پيوسته در حال تغيير و تكامل است و خداي سهروردي متعالي و منزه از هر گونه تغيير است. در بحث معرفت‌شناختي، هر دو علي‌رغم تاكيد فراواني كه بر شهود دارند، تفكر و تعقل را براي شناخت لازم مي‌دانند. در بحث دلالت‌هاي تربيتي چنين استنباط شده است كه هدف غايي تربيت، از نظر سهروردي رسيدن به كمال مطلق و از ديدگاه برگسون پرورشِ انساني، عقلاني ? شهودي است. اصول تربيتي حاصل از آراي برگسون شامل: اصل تغيير، اصل تكامل، اصل آزادي و اصل تدريج است. اصول تربيتي حاصل از انديشه‌هاي شيخ اشراق غفلت‌گريزي، كرامت نفس، صبر و خودشناسي است. از ميان روش‌هاي تربيتي برگرفته از آراي سهروردي و برگسون، مي‌توان به اهميت عرفان، شهود، تفكر و تعقل، كه هر دو بر آن تاكيد داشته‌اند، اشاره كرد.

Suhrawardi and Bergson are from those groups of philosophers who paid a lot of attention to intuition. In this research, it is tried to deduce the educational implications of their philosophical bases. Studying the ontological, anthropological, axiological and epistemological bases of Bergsonʹs philosophy, it is shown that time, evolution, intuition and change are basic concepts in his philosophy. But in the other side light has owned a particular position in Suhrawardiʹs philosophy. Although, both of them emphasized on individual will and intuition, but they had different views about God and human. While Suhrawardi discussed various forces, Bergson refers to the relation between brain and mind. Bergsonʹs God is always under the change and evolution but God that Suhrawardi talked about is transcendental and does not accept any change. In epistemology, both of them strongly believed in intuition but they asserted that thinking is necessary for cognition. For Suhrawardi, the final goal of education is the achievement of supreme perfection - reaching up to God - and for Bergson it is to educate a logical-intuitive person. Educational principles which are deduced from Bergson ideas include: change, evolution, freedom, gradation. Educational principles which are deduced from Suhrawardiʹs are known as escape from neglect, self-esteem, patience and self-cognition. Intuition and thinking have great importance in the educational methods inferred from their thoughts.