سن‌سنجي توده‌هاي گرانيتوييدي اراك- بروجرد در زون سنندج- سيرجان شمالي به روش اورانيم - سرب

سن‌سنجي توده‌هاي گرانيتوييدي اراك- بروجرد در زون سنندج- سيرجان شمالي به روش اورانيم - سرب

توده‌هاي نفوذي حد فاصل شهرستان اراك تا بروجرد در بخش شمالي زون سنندج سيرجان از نظر صحرايي و سنگ شناسي متنوع هستند. اين توده‌ها به سه گروه 1) توده نفوذي آستانه، 2) كمپلكس بروجرد و 3) توده‌هاي توان‌دشت- گوشه قابل تقسيم هستند. اولين بار سنگ‌هاي اين توده‌ها بر اساس تعيين سن‌هاي انجام شده به روش K-Ar در توده‌هاي مجاور مانند الوند همدان حدود Ma 60 در نظر گرفته شد. سن سنجي‌هاي بعدي بر اساس روش Rb-Sr سن‌هاي قديمي‌تري را نيز معرفي و تشكيل توده‌هاي بروجرد را در دو فاز حدود Ma 60 و Ma120 و توده آستانه را در زمان Ma 100 نشان داد. در پي آن بر اساس پژوهش‌هاي سن‌سنجي بر روي زيركن فازهاي مختلف موجود به حدود 170 ميليون سال پيش نسبت داده شد. در اين تحقيق به منظور تكميل داده‌هاي سن سنجي، كاني زيركن توده‌هاي گرانيتوييدي با استفاده از روش (ID-Mass spectrometry) تعيين سن شد. داده‌هاي به‌دست آمده، وجود توده‌هاي نفوذي گرانيتوييدي با سن حدود Ma 170 را در توده آستانه و كمپلكس بروجرد تاييد كرد. اما توده‌هاي نفوذي جواني نيز براي اولين بار با سن Ma 8/34 در منطقه توان‌دشت شناخته شد. بدين ترتيب اولين فعاليت‌هاي پلوتونيسم در اين بخش از زون سنندج- سيرجان در ژوراسيك مياني (اشكوب باتونين)، شروع شده و آخرين فاز آن در زمان اواخر ايوسن (پريابونين) بوده است. با وجود تفاوت‌هاي صحرايي و شيميايي بين توده‌هاي نفوذي منطقه براي تعيين دقيق فازهاي مياني اين دو زمان نياز به پژوهش‌هاي بيش‌تري است. از آن‌جا كه تشكيل اين توده‌هاي كالك آلكالن با فرورانش ورقه عربي به زير خرده قاره ايران مركزي در ارتباط است، سن‌هاي به‌دست آمده مي‌تواند زمان مناسب تري را براي وقوع فرورانش و الگوهاي تكتونيكي ارايه شده، مشخص كند.

Intrusions between Arak and Borujerd in northern Sanandaj Sirjan zone are present different field and lithology. Three different groups: (a) the Astaneh intrusion, (b) the Borujerd complex, and (c), Tavandasht-Gosheh intrusions can be identified. First attempt to date these intrusions began with K-Ar method and obtained ages were about 60Ma based on studies on Alvand in Hamadan. Further Rb-Sr dating, published older ages and revealed two phases 60Ma and -120Ma for Borujerd complex and 100Ma for Astaneh intrusion. Following dating based on zircon, established the age of 170Ma for all unites. In order to cover gaps in data, we have undertaken MS U-Pb zircon geochronological studies for selected granitoids. Results confirm the presence of granitoids with 170Ma in Astaneh and Borujerd complex. But, for first time, the young age of 34.8Ma initiated for Tavandasht intrusions. It could be concluded that emplacements of plutons in this part of Sanandaj Sirjan began in Mid Jurassic (Bathonian stage) and last phase was on Late Eocene (Priabonian stage). However, based on the presence of field and geochemical differences between intrusions, more study needs to find the interval phases. Emplacement of these intrusions are related to calk alkaline subduction of Arabian plate with Central Iran plate, and obtained data, could assist on timing of offered tectonomagmatic models.