مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - طراحي و توسعه‌ي «سيستم اطلاعات مكاني همراه»1 در جمع‌آوري اطلاعات مكاني و توصيفي عشاير كوچنده‌ي ايران

چكيده فارسي :

دسترسي سريع به آمار و اطلاعات دقيق و بهنگام پيش‌نياز برنامه‌ريزي پايدار در هر كشوري مي‌باشد. با توجه به رشد سريع جمعيت شهرنشين و مهاجرت ايلياتي‌ها به شهرها در كشورهاي در حال توسعه و همچنين سهم قابل توجه عشاير كوچنده‌ي ايران در توليد فراورده‌هاي دامي كشور و فقدان اطلاعات مكاني يكپارچه و استاندارد در خصوص محل استقرار آن‌ها، استفاده از ابزارهاي نوين به‌منظور افزايش سرعت و دقت اخذ اطلاعات عشاير را بسيار حايز اهميت مي‌سازد. ويژگي تغيير محل استقرار اين اقوام كه به‌منظور دستيابي به محل‌هاي مناسب‌تر براي دامداري و در فصول معيني از سال صورت مي‌پذيرد، نقش ثبت اطلاعات مكاني و تحليل آن‌ها را نمايان مي‌كند. اين مقاله به ارايه‌ي سيستم مكانيزه‌ي جمع‌آوري اين دسته از اطلاعات كه با استفاده از تكنولوژي «تهيه‌ي نقشه با استفاده از دستگاه‌هاي همراه» در مركز آمار ايران توسعه داده شده است، مي‌پردازد. در ادامه چگونگي استفاده از اين سيستم كه توسط دستگاه «رايانه‌ي جيبي» مجهز به گيرنده‌ي «سيستم تعيين موقعيت جهاني» در سرشماري اجتماعي– اقتصادي عشاير كوچنده در27 استان داراي عشاير ايران به وسعت 1556812 كيلومتر مربع و طي ماه‌هاي ژوين و جولاي سال 2008 انجام شد، تشريح مي‌گردد. تشكيل پايگاه اطلاعات توصيفي و مكاني مربوط به 15000 كوچك‌ترين رده‌ي عشايري به همراه امكان نمايش اطلاعات چندرسانه‌اي5 ثبت‌شده كوچك‌ترين رده‌هاي عشايري شامل عكس، فيلم و گويش عشاير در كنار اطلاعات پرسشنامه‌اي، مدلسازي نحوه‌ي توزيع و پراكندگي ايلات، طوايف و تيره‌ها در مناطق ييلاقي بر اساس سطوح تقسيمات كشوري و تقسيمات ايلي با دقت و كيفيت بالا با استفاده از «سيستم اطلاعات مكاني»،كنترل پوشش ايلي سرشماري، كاهش زمان و هزينه و سهولت در دسترسي‌هاي بعدي، از جمله نتايج بارز اين طرح به شمار مي‌آيد كه در اين مقاله مورد بررسي و تشريح قرار گرفته‌اند.