كرامت انساني در اخلاق زيست - پزشكي

كرامت انساني (human dignity) در طول تاريخ از سوي اديان و مكاتب فلسفي مطرح شده و مورد تاكيد قرار گرفته است. اين مفهوم ريشه‌هايي نظري در مكاتب و اديان باستاني، سده‌هاي ميانه و دوران مدرن دارد كه از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به منشور كورش، فلسفه‌ي رواقي، آراي انديشمندان دوران رنساني، Locke، Kant و اعلاميه‌ي جهاني حقوق بشر، و نيز تاكيد بر كرامت انساني در اديان ابراهيمي اشاره كرد. كرامت انساني با دو وصف ذاتي و غيرقابل سلب بودن مشخص مي‌شود و اگر چه تعريف جامع و مانع و همه‌پذيري براي آن ارايه نشده است، همان ويژگي‌اي دانسته شده است كه مبناي حقوق اساسي انسان مي‎باشد. در حوزه‌ي اخلاق زيست - پزشكي كرامت انساني در دو بعد فردي و جمعي مطرح مي‌گردد. كرامت انساني در بعد فردي آن مطلق و در بعد جمعي - كه به‌واسطه‌ي تعلق و انتساب به انسانيت به‌دست مي‌آيد - نسبي است. مفهوم كرامت انساني ناظر به تمامي اصول اخلاق زيست - پزشكي است و خط قرمز استدلال‌ها و استنتاج‌هاي اخلاق زيست - پزشكي را مشخص مي‌نمايد. در حوزه‌هايي نظير اخلاق در پژوهش، اخلاق در مراقبت‌هاي آغاز و پايان حيات، و اخلاق در سلامت عمومي، كرامت انساني داراي دلالت‌ها و الزامات صريح و روشني است، نظير: عدم استفاده‌ي ابزاري از رويان، جنين و بدن انسان، عدم كالاانگاري و خريد و فروش آن‌ها، حق زندگي و مرگ توام با كرامت در مراحل پاياني زندگي و حق برخورداري از مراقبت‌هاي پايه‌اي سلامت براي تمامي اقشار جامعه.