مقدّمه‌اي بر معاني و مباني ادبيّات غيرجدّ

پايه‌هاي ادبيّات غيرجدّ بر هزل، هجو، هجو و هزل، طنز، فكاهه، پارودي، شهرآشوب و شهرانگيز، لطيفه، مطايبه، تهكّم، تسخر، طعن، نكته، بذله، خبيثات، زشت‌نگاري، متلك، كاريكلماتور، استهزاي و نظاير آن‌ها كه غالباً از فروع هزل، هجو و طنز است، گذاشته شده است. اين نوع ادبيّات در عرصه‌هاي تاريخ سياسي، اجتماعي و ادبي ايران بر حسب اوضاع حكومت‌ها، وضع معيشت‌ها و احوال مردم و حوادث طبيعي و تاريخي در ره‌گذر زمان‌ها همواره دچار شدّت و ضعف گرديده است. در واقع، يكي از دلايل مهم پراكنش اين‌گونه ادبيّات را بايد در فساد اجتماعي و انحطاط اخلاق عمومي جستجو كرد، يا به گفته عوام: «از كوزه همان برون تراود كه در اوست.»

Non-serious literature is based upon jest, lampoon, satire, humor, parody, disturber, joke, pleasantry, mockery, jeer, wit, epigram, dirty joke, teasing, caricature, mockery, and alike -- most of which are subdivisions of jest, lampoon, and satire. During Iran’s different political, social, and literary changes, non-serious literature has constantly witnessed waxes and wanes, which reflect changes in governments and people’s moods and living conditions, as well as natural and historical incidents. In fact, one of the main reasons for spread of such literature can be sought in public’s social divergence and moral diversions. In other words, as the Farsi saying goes, “What pours out of a container is but what it contains”.