بحثي اجمالي در شيوه نويسندگي ابوالفضل بيهقي

بحثي اجمالي در شيوه نويسندگي ابوالفضل بيهقي

تاريخ بيهقي، يكي از متن هاي مهم زبان فارسي است كه به جز اهميت هاي تاريخي و جغرافيايي و ادبي و اجتماعي، از نظر شيوه نويسندگي نيز اهميتي خاص دارد. نثر بيهقي ـ كه دنباله نثر استادش ابونصر مشكان است ـ ويژگي هايي دارد كه از يك سو با نثر دوره ساماني مرتبط است و از سوي ديگر، حلقه واسطه اي است كه به نثرهاي فنّي مي پيوندد. علاوه بر اين، ويژگي هايي در آن هست كه آن را از مشابهات خود ممتاز مي سازد. به جز كهنگي-هاي زباني، اطناب به صورت هاي گوناگون، بعضي مختصات شعري، علي الخصوص كنايه و تشبيه، تاثيرپذيري از زبان و ادب عربي به گونه هاي مختلف در نثر بيهقي نمود دارد. شيوه هاي خاص بيهقي بيشتر در جمله بندي، پاره اي تقديم ها و تاخيرها، واژه سازي و استعمال تعابيرات خاص كنايي و پاره اي تخيّلات شاعرانه نمود يافته است.

Besides its historical, geographical, literary, and social significance, Tarikh Beihaghi, an important Persian literature work, particularly enjoys its writing style. Following Abu Nasr Moshkan’s (Beihaghi’s teacher) prose style, Beihaghi’s prose shares certain characteristics with those of the Samani era. On the other hand, these same features relate the work to technical prose works. Moreover, it owns features that distinguish it from other similar works. Besides archaism, one can see different forms of periphrasis and circumlocution, poetic features, especially allusion and simile, and various influences of Arabic literature, in Beihaghi’s prose. Beihaghi’s styles are more revealed in sentence structures, some transpositions, word coining, using specific allusive statements, and certain poetic images.