حقيقت دين و جايگاه محقق دين از منظر پديدارشناسي كلاسيك

حقيقت دين و جايگاه محقق دين از منظر پديدارشناسي كلاسيك

مواجهه مدرنيته با دين، موجب رشد و گسترش حوزه دين‌پژوهي شده و منظرهاي مختلفي براي فهم و بررسي دين با عطف به اقتضايات زندگي و علم مدرن گشوده است. «علم»ِ متكي به «تجربه»، داعيه شناخت «دين» داشت، درحاليكه اساساً امر ديني از حدود «تجربه» فراتر مي‌رفت. به‌همين نحو «عالم» / دانشمند تجربيِ محدودشده به امكانات عقل تجربي، ناگزير بود تا امر دينيِ فراتجربي را با اتكا به امكاناتِ محدودِ فهمِ حسي / تجربي شرح دهد. بر اين اساس، رويكردهاي مختلف «علمي» به دين، فهم‌هاي متفاوت و گاه متضادّي از دين و مسايل آن به دست داده‌اند. از جمله، بحث در مورد مسيله «حقيقت دين» و مسيله «جايگاه محقق» دين، دو معضله اساسي براي اين رويكردها بوده و هست. «پديدارشناسي»، به‌مثابه يك مكتب فلسفي كه منظر تازه‌اي براي بحث پيرامون رابطه علم مدرن و دين مي‌گشايد، پاسخ متفاوتي نسبت به ديگر منظرهاي دين‌پژوهي براي مسايل اين حوزه فراهم مي‌آورد كه به‌سرعت نيز مورد توجه پديدارشناسان دين قرار گرفت. پديدارشناسي، دو جهت‌گيري اصلي دارد: پديدارشناسي كلاسيك و پديدارشناسي هرمنوتيك. در اين مقاله، ضمن بحث از مباني و مباديِ پديدارشناسي و اقسامِ آن، پاسخ «پديدارشناسي كلاسيك دين» كه ماخوذ از آراي و انديشه‌هاي ادموند هوسرل است، به دو مسيله پيش‌گفته در حوزه دين، مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

The encounter of modernity with religion has caused the growth and development of the field of religious studies, opening new vistas for the understanding and study of religion in the light of new requirements of life and modern science. Experience-based science claimed to be capable of knowing religion, while basically religious issue went beyond experience. Likewise, scholar/experimental scientist, who was limited to means of empirical reason, had to explain the trans-empirical religious issue by relying on limited means of empirical/experimental understanding. Thus, different scientific approaches to religion have offered varied and at times contradictory understandings of religion and its related issues. Among these issues, one may mention the problem of the truth of religion and the status of researcher of religion. Phenomenology, as a philosophical school of thought, which opens a new prospect for discussing the relationship between modern science and religion, provides different answers to the problems of this field that have attracted the attention of phenomenologists of religion. Phenomenology has two main orientation: classical phenomenology; and hermeneutical phenomenology. Attempts have been made in the present paper to discuss the foundations and principles of phenomenology and its types and also to explain the response of classical phenomenology of religion, based on the viewpoints of Edmond Husserl, to the two abovementioned issues in the field of religion