تاثير رژيم آبياري بر كارايي مصرف آب و نيتروژن آفتابگردان رقم ايروفلور در مقادير متفاوت نيتروژن و تراكم بوته در شرايط آب و هوايي اروميه

تاثير رژيم آبياري بر كارايي مصرف آب و نيتروژن آفتابگردان رقم ايروفلور در مقادير متفاوت نيتروژن و تراكم بوته در شرايط آب و هوايي اروميه

اين آزمايش به منظور بررسي اثرات رژيم آبياري، نيتروژن و تراكم بوته بر كارايي اقتصادي و بيولوژيكي مصرف آب و كارايي مصرف نيتروژن آفتابگردان روغني (Helianthus annuus) رقم ايرو فلور در سال هاي 1386 و 1387در مزرعه تحقيقاتي اروميه به صورت كرت هاي دو بارخرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتور اصلي شامل سه سطح آبياري مطلوب (I1)، تنش ملايم (I2 ) و تنش شديد (I3) به ترتيب آبياري پس از تخليه 50، 70 و 90 درصد آب قابل استفاده خاك بود. فاكتور فرعي سه سطح نيتروژن 100، 160 و 220 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار و تراكم بوته به عنوان تيمار فرعي فرعي در سه سطح 55/5، 66/6 و 33/8 گياه در هر مترمربع بودند. تنش خشكي شديد در مقايسه با تيمار آبياري مطلوب باعث كاهش عملكرد دانه به ميزان تقريبي 44 درصد گرديد. افزايش نيتروژن مصرفي موجب افزايش عملكرد دانه شد. با كاهش فواصل آبياري، كارايي اقتصادي و بيولوژيكي مصرف آب افزايش يافت. افزايش مصرف نيتروژن از طريق بالا بردن عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي، كارايي اقتصادي و بيولوژيكي مصرف آب را افزايش داد. ارتقاي مصرف نيتروژن از 100 به 220 كيلوگرم در هكتار، كارايي مصرف اين عنصر را 89/8 كيلوگرم در هكتار كاهش داد. بنابراين جهت حصول حداكثر كارايي اقتصادي مصرف آب بكار بردن 220 كيلوگرم نيتروژن در هكتار با فاصله بوته 20 سانتيمتر مناسب مي باشد. نتايج به دست آمده نشان داد كه در شرايط مختلف رطوبتي، جهت افزايش كارايي مصرف آب و نيتروژن، لازم است حد متعادلي ميان مصرف نيتروژن و تراكم بوته با فراهمي آب در خاك ايجاد كرد..

This research was conducted to study the effects of water deficit stress, nitrogen application rates, and Planting density on economic and biologic water use efficiency and nitrogen use efficiency of oily sunflower at Agricultural Research Center of West-Azerbaijan during 2007-2008. The study consisted of split-split-plot experiments using randomized complete block design with 3 replications. The main factor consisted of irrigation treatment including optimum irrigation, moderate stress and severe stress where irrigation was done after depletion of 50%, 70% and 90% of field capacity, respectively. Three nitrogen levels consisting of 100, 160 and 220 Kg N ha-1 were considered as sub plots and sub – sub plots consisted of three density of 5.55, 6.66 and 8.33 plant m-2. Severe drought stress reduced the grain yield by 44% compared to the optimum irrigation condition. Grain yield increased with nitrogen application rate. Reducing irrigation intervals improved economical and biological water use efficiencies. Increasing nitrogen application rate improved economical and biological water use efficiencies mainly due to increased grain and biological yields. By increasing nitrogen consumption from 100 to 220 kg/ha, nitrogen use efficiency declined 8/89 kg/ha. Results of this study indicated that nitrogen application rate and density for improving nitrogen and water use efficiency should be adjusted accordingly with the availability of water in the soil.