كمك‌هاي مالي ايران به افغانستان: اهداف و آثار اقتصادي آن

كمك‌هاي مالي ايران به افغانستان: اهداف و آثار اقتصادي آن

ايران ازجمله كشورهايي است كه نقش عمده‌اي در نوسازي سياسي و اقتصادي افغانستان داشته است. اين نقش كه در دهه چهل و پنجاه شمسي به‌صورت كمك‌هاي خارجي بود، در دهه 1380 با اعطاي كمك بلاعوض و حضور مستقيم در صدور خدمات فني و مهندسي همراه شد. كنفرانس توكيو در سال 2002 برنامه توسعه افغانستان را ارايه كرد و كشورهاي مختلف متعهد به پرداخت بيش از پانزده ميليارد دلار به‌صورت وام و كمك‌هاي بلاعوض براي توسعه افغانستان شدند. ايران نيز 250 ميليون دلار كمك بلاعوض به آن كشور در چهارچوب تعريف پروژه‌هاي مختلف اختصاص داد. از آنجا كه مبناي كنفرانس توكيو، بازسازي افغانستان از مسير كمك‌هاي خارجي بود، مباحث نظري اين مقاله به ديدگاه‌هاي اقتصاد توسعه در مورد اهميت كمك‌هاي خارجي براي بازسازي و تشكيل سرمايه در كشورهاي جهان سوم ازجمله افغانستان مي‌پردازد. هدف اين مقاله مستندسازي حضور ايران در افغانستان و تاثير اين حضور بر اقتصاد دو كشور است. فرض مهم مقاله حاضر تاثير مثبت كمك‌هاي ايران در شكل‌دهي به بازسازي زيرساخت‌هاي افغانستان و افزايش حجم مبادلات و سرمايه‌گذاري ايران در آن كشور است. مقاله در دو بخش مباحث نظري، مشاركت كشورهاي جهان در بازسازي افغانستان و نحوه، علل و آثار مشاركت ايران در بازسازي افغانستان و آثار اقتصادي آن ارايه شده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد استراتژي خاصي بر تخصيص اين كمك‌هاي حاكم بوده و كمك‌هاي ايران نيز ضمن كمك به بازسازي افغانستان، باعث شكل‌دهي‌ به زيرساخت‌هاي روابط دو كشور، افزايش حجم مبادلات و سرمايه‌گذاري‌هاي فيمابين، فراملي شدن شركت‌هاي ايراني و كسب تجربه ناشي از حضور در بازسازي يك كشور خارجي شده است.