ادراك محرك ها در محيط كنترل شده و تاثير جنسيت بر آن نمونه مورد مطالعه : دانشجويان دانشكده معماري و شهرسازي دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره)

ادراك محرك ها در محيط كنترل شده و تاثير جنسيت بر آن نمونه مورد مطالعه : دانشجويان دانشكده معماري و شهرسازي دانشگاه بين‌المللي امام خميني (ره)

نحوه ادراك محيط يكي از مباحث و مفاهيم كليدي در حوزه مطالعات متقابل انسان ـ محيط در مقياس‌هاي كلان و خرد است. از آنجا كه نظام عصبي و ادراكي انسان مسيول برقراري ارتباط بين انسان و محيط زيست اوست و امكانات و محدوديت هاي خاصي دارد لذا نمي‌توان بدون توجه و اشراف كافي به فرايندهاي درك و فهم محيط از سوي مردم و سازوكارهاي مرتبط با آنها، مبادرت به مداخله در محيط كرد. زيرا همين درك و فهم است كه در نهايت تعبير و تفسير آنان را از محيط و جهان پيرامونشان شكل مي‌دهد و اغلب به شكل رفتار در محيط بروز و ظهور پيدا مي كند. از سوي ديگر، تجربيات جهاني نشان مي دهد، در فرايند ادراك محيط و نتايج آن، بين زنان و مردان تفاوت‌هايي نيز وجود دارد. اگرچه اين موضوع در كشور ما به طور مستقل كمتر مورد بررسي دقيق قرار گرفته است، اما نتايج چنين آزمايش‌هايي، هرچند كنترل‌شده و محدود، مي‌تواند تاثير قابل توجهي در برنامه‌ها و طرح‌هاي ارتقاي كيفيت محيط زيست انساني داشته باشد. از جمله روش‌هاي مرسوم براي كنكاش در چنين حوزه‌هايي روش‌هاي آزمايشي است. در همين راستا و در قالب يك فعاليت تجربي، از تعدادي دانشجوي دختر و پسر خواسته شد كه از يك نمايشگاه عكس، كه شامل بيست و دو تصوير از مناظر مختلف طبيعي و انسان ساخت بود، ديدن كرده و سپس به سوالاتي در مورد عكس‌ها پاسخ دهند. هدف از اين آزمون، تشخيص چگونگي نحوه برداشت و ادراك محيط اين تعداد از دانشجويان بوده است. و همچنين در وهله دوم سوال تحقيق اين است كه آيا بين دو جنس مرد و زن در اين مورد اختلاف قابل توجهي وجود دارد يا خير؟ اين مقاله حاصل اين فعاليت پژوهشي است كه در آن، ضمن مرور ادبيات موضوع به تحليل نتايج بدست آمده از اين آزمون پرداخته شده است.

One of the main concepts in the domain of human-environment studies is the way of perceiving the environment, both in micro and macro scales. Since the neurological and cognitive system of humans is responsible for establishing connection between man and its environment and has its own specific facilities and limitations, urban planners, in the fields environmental planning and design, must have the required dominance about the mechanisms and processes of understanding the environment by people, to succeed in elevating the urban environment. This is because it is this perception which afterwards forms their interpretation of the environment and eventually emerges in a form of behavior in the environment. Undoubtedly if the people’s behavior in an architectural, or, urban space would be closer to the view of urban planners and architects (and consequently, there would be agreement between the planner/designer and the consumer), we could claim that the result is more successful. Seeing the environment from this point of view and utilizing its results in urban planning and architecture requires accurate recognition and study of the mechanisms and processes of the relation between human and the environment. The significant issue in this field is that global experiences show that there is considerable distinction between men and women’s environmental perception and their criteria. Among common methods for accomplishing this important task are empirical and experimental ones. Along this line and in an empirical activity, 51 male and female students (from the faculty of Architecture and Urbanism; IKIU.) were asked to attend a photo gallery and observe twenty two pictures of natural and manmade landscapes and then answer a number of questions according to what they saw. The aim of this experiment was primarily to determine the way of understanding the environment among these students in general, and secondly to specify if there is a considerable difference between males and females in this area or not? This article is the outcome of this research which along with reviewing the relevant literature analyzes the results obtained from this test.