ارزيابي مزرعه اي و ملكولي مقاومت گندم هاي ايراني به فوزاريوم سنبله گندم

ارزيابي مزرعه اي و ملكولي مقاومت گندم هاي ايراني به فوزاريوم سنبله گندم

بيماري فوزاريومي‌ سنبله گندم يكي از بيماري هاي مهم گندم در ايران است كه در استان‌هاي مازندران، گلستان، اردبيل (مغان) و فارس از اهميت بالايي برخوردار است. مهمترين عامل اين بيماري قارچ Fusarium graminearum مي‌باشد. ارزيابي اوليه، 3350 نمونه از گندم هاي نان بانك ژن گياهي ملي ايران نسبت به فوزاريوم سنبله، تعدادي از آنها مقاومت نشان داند. بيست و دو نمونه مقاوم به همراه يك شاهد مقاوم و يك شاهد حساس، در پاييز 1381 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي قراخيل ساري ارزيابي پيشرفته شدند. براي ارزيابي مقاومت به پنج جدايه قارچ فوزاريم كه بيماري زايي شديدتري داشتند، در پنج مرحله مايه زني افشانه اي پيش از غروب آفتاب با غلظت 104×3 ماكروكنيدي در ميلي ليتر انجام شد. صفات مهم زراعي ياداشت برداري شدند. براي ارزيابي مقاومت نمونه ها در سه مرحله 10، 14 و 18 روز پس از آلودگي، شاخص آلودگي سنبله، شدت بيماري و درصد آلودگي دانه براي نمونه ها تعيين شد. سطح زير منحني پيشرفت آلودگي (AUPDC) محاسبه شد. نتايج نشان داد كه تعدادي از نمونه‌ها در مقايسه با شاهد مقاوم از مقاومت مطلوبي برخوردار بودند. با گروهبندي (كلاستر بندي) نمونه ها نيز در يك گروه قرار گرفتند. براي به دست آوردن نشانگر‌هاي SSR Simple Sequence Repeats)) پيوسته با مقاومت در نمونه ها، از ده جفت آغازگر استفاده شد. نتايج به دست آمده آزمايشگاهي نشان داد كه نمونه‌هاي ذكر شده داراي تك باند اختصاصي مقاومت به بيماري بوده و آغازگرهاي GWM234، GWM340 و GWM251 با بهينه سازي شرايط آزمايش و تعداد نمونه هاي بيشتر مي توانند نمونه‌هاي مقاوم را از حساس تفكيك كنند.