پديد آورندگان :
محمّدي نژاد، قاسم نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي، دانشگاه شهيد باهنر كرمان Mmohammadi-Nejad , G , احمد ارزاني، احمد نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان , , رضايي، عبدالمجيد نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان , , سينگ، راكش كومار نويسنده مركز تحقيقات بين المللي برنج (IRRI)، لوسبانيوس، فيليپين , , صبوري، حسين نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي مجتمع آموزش عالي گنبدكاووس , , مجيدي، محمد مهدي نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان , , فتوكيان، محمدحسين نويسنده بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزي دانشگاه شاهد، تهران , , مومني، علي نويسنده مركز تحقيقات برنج ايران، رشت , , گريگوريو، گلن نويسنده مركز تحقيقات بين المللي برنج (IRRI)، لوسبانيوس، فيليپين ,
كليدواژه :
برنج , QTL , تحمل به شوري , نسبت سديم به پتاسيم , FL478 , ژنوتيپ متحمل , مكان يابي ژن , نشانگر ملكولي
چكيده فارسي :
اين بررسي با هدف نقشه يابي QTL هاي كنترل كننده تحمل به شوري با استفاده از لاين بسيار متحمل FL478 در موسسه تحقيقات بين المللي برنجIRRI ، در سال هاي1384 تا 1386 اجرا گرديد. ارزيابي فنوتيپي 2350 لاين BC3F4 حاصل از تلاقي ژنوتيپ هاي IR29 ×FL478، در مرحله گياهچه در شرايط كنترل شده براي صفات امتياز تحمل به شوري ژنوتيپ ها، ميزان انباشت سديم و پتاسيم در برگ چهارم و نسبت آنها، بر وجود تفاوت معني دار بين فاميل هاي تلاقي برگشتي دلالت داشت. نتايج نشان داد كه پايين بودن نسبت +Na+/K در لاين FL478، عمدتاً از طريق جذب كمتر سديم رخ مي دهد. نتايج مكان يابيQTL ها با ژنوتيپ يابي انتخابي 500 تك بوته كرانه اي با استفاده از نشانگرهاي ريزماهواره، بيانگر وجود بيشترين و كمترين تعداد QTL به ترتيب، براي غلظت هاي Na+ و K+ بود. مكان يابي فاصله اي مركب نشان داد كه علاوه بر كروموزوم 1، كروموزم هاي 6، 8 و 10 داراي QTL هاي مهم و تاثيرگذار بر تحمل به شوري در مرحله گياهچه مي باشند. براي غلظت سديم در برگ چهارم يك QTL در ناحيه Saltol مكان يابي شد، در حالي كه براي امتياز تحمل به شوري، غلظت پتاسيم و نسبت سديم به پتاسيم QTL تاثيرگذاري در ناحيه فوقاني Saltol شناسايي شد. براي امتياز تحمل به شوري، مكان هاي ژني بزرگ اثري روي كروموزوم هاي 1، 3 و 6 مكان يابي شدند. براي غلظت سديم و نسبت سديم به پتاسيم، كروموزوم هاي 1، 6، 10 و 12 داراي QTL هاي بزرگ اثر بودند كه منشاي اكثر آن ها FL478 بود. همچنين، هيچ گونه اپيستازي معني داري نيز بينQTL ها ديده نشد. بنابراين، در اصلاح به كمك نشانگر و با استفاده از لاين FL478 به عنوان يكي از متحمل ترين لاين هاي اصلاحي، لازم است هرم سازي QTL ها و ادغام همزمان چند QTLبزرگ اثر به ارقام مدنظر قرار گيرد.
