موانع تفكر صحيح از ديدگاه قرآن كريم

The Obstacles of Sound Thinking from a Qurʹanic Perspective

كدام موانع، فرايند تفكر را از مسير صحيح خود به انحراف مي‏كشاند و انسان را از نيل به حقيقت باز مي‏دارد؟ گرچه اين مسيله از مسايل اصلي دانش منطق به شمار مي‏آيد، ليكن اين مقاله درصدد است تا از نظرگاه آيات قرآن كريم به شناسايي موانع تفكر صحيح بپردازد و ديدگاه قرآن را در اين خصوص تبيين نمايد. با عنايت به اينكه قرآن كريم كتاب هدايت آدميان به قله‏هاي كمال و مقام بلند انسان كامل است، به‏يقين، آموزه‏هاي حيات‏بخش آن مي‏تواند در شناخت دقيق لغزشگاه‏ها و موانع تفكر صحيح ـ كه در حقيقت بخشي از موانع اصلي در مسير استكمالي انسان به شمار مي‏آيند ـ راه‏گشا باشد. نگارنده تلاش مي‏كند در اين نوشتار با روش استنادي و تحليلي و با مراجعه موردي به آيات قرآن و برخي از تفاسير معتبر، موانع اصلي تفكر صحيح را از منظر آيات وحي بررسي و تبيين نمايد و از اين منظر، ديدگاه روشني را پيش‏روي خواننده گرامي قرار دهد.

What are theobstacles that cause the process of thinking to deviate from its correct way and prevent man from getting at the truth? Although this issue is considered as one of the basic issues of logic, the present paper tries to investigate the obstacles of sound thinking in the Qurʹanic verses and find the Qurʹanic view on the issue. Taking into account the fact that the glorious Qurʹan seeks to guide man towards high levels of perfection and take him to the high position of a perfect man, its life- giving doctrines can, without doubt, pave the way for identifying the obstacles of sound thinking, which indeed are a part of the main obstacles in the way of human perfection. In this paper, the writer tries to investigate and explain the main obstacles of sound thinking in the light of the divine verses and provide the readers with a clear idea using a documentary and analytical method and an ad hoc examination of the verses of Qurʹan and some Qurʹan reliable commentaries. Key wordsithe Qurʹan, thinking, sound thinking, the obstacles of thinking.