نقش سيستم شكستگي‌ها در شرايط بارگذاري لرزه‌اي بر ناپايداري ديواره غربي معدن مس سرچشمه

نقش سيستم شكستگي‌ها در شرايط بارگذاري لرزه‌اي بر ناپايداري ديواره غربي معدن مس سرچشمه

در معدن مس سرچشمه شرايط هندسي سنگ‌برداري، وضعيت آب زيرزميني، ويژگي‌هاي مكانيكي سنگ، خصوصيات فيزيكي و هندسي شكستگي‌ها و راستاي نفوذ دايك‌ها سبب شده ديواره‌هاي معدن از نظر پايداري رفتارهاي متفاوتي از خود نشان دهند. مجموع اين خصوصيات نامناسب‌ترين شرايط پايداري را براي ديواره غربي معدن فراهم نموده است. به علاوه نفوذ دايك‌هاي گرانوديوريتي در بخش غربي معدن مس سرچشمه تغييرات اساسي در ابعاد، فرم توده معدني، كاني‌سازي، هيدروژيولوژي و رفتار ژيومكانيكي توده‌سنگ ايجاد نموده است. راستاي شمالي جنوبي اين دايك‌هاي نفوذي، سبب شده اغلب آن‌ها به موازات ديواره غربي امتداد يافته و پتانسيل ناپايداري اين بخش را تشديد نمايند. وضعيت خاص سيستم شكستگي ها نسبت به سطح سنگ‌برداري در ديواره‌غربي معدن شرايطي را ايجاد نموده كه درصورت رويداد زمين‌لرزه با شتاب افقيg 24/. ديواره هاي با شيب بيش از 50 درجه ناپايدار گرديده و توده‌هاي بزرگ سنگ بصورت صفحه‌اي با درزه‌هاي كششي لغزش كنند. در چنين شرايطي ظهور ريزش‌‌هاي گوه‌اي با ابعاد كوچك در راستاي فصل مشترك دو دسته بلوك B2 و B3 دور از انتظار نيست. همچنين پتانسيل لغزش‌هاي دايره‌اي بر روي واريزه‌ها و سنگ‌هاي به شدت خرد شده اين بخش از معدن وجود دارد. ويژگي‌هاي مكانيكي واريزه ها به گونه‌اي است كه در شرايط بارگذاري لرزه‌اي دامنه‌هاي با شيب بيش از 20 درجه ناپايدار مي شود. بنابراين درصورت رويداد زمين لرزه مبناي طرح (DBL) با شتاب گرانش افقي برابر g 24/.، ناپايداري‌هاي گسترده از نوع لغزش صفحه‌اي، گوه‌اي در توده سنگي و لغزش‌هاي دايره‌اي بر روي واريزه‌ها و سنگ‌هاي به شدت خرد شده حاصل خواهد شد. اين لغزش‌ها خسارات زيادي را به همراه خواهد داشت و عمليات بهره‌برداري از ماده‌معدني در اعماق بيشتر را با مشكل روبرو مي‌كند.

In the Copper Mine Sarchashmeh the copper ore mining operation in geometric terms, the status of ground water, rock mechanical properties, physical characteristics, geometry of fractures and penetration of dykes caused the walls of the mine to show different behavior in terms of stability. All these characteristics provide the worst stability conditions for the western wall of the mine. In addition, the granodiorite dykes in the western part of the Copper Mine created thorough changes in size, form of mining mass, mineralization, hydrology and geomechanical behavior in the rock mass. Most of the intrusive mass are extended along the western wall and exacerbate the potential instability. Special status in relation to fractures in the rock surface of mining operation in the western wall creates conditions that in case of earthquake events with 24 g horizontal acceleration, the more than 50 degrees steep walls became instable and great masses of the stones will slip in form of plates along tensional joints. It is not unexpected that in such conditions small wedge masses slip along the interface of B2 and B3. Moreover, there is potential for circular slips on the crushed rocks and debris from the mining sector. Mechanical characteristics of the debris are so that by seismic loading, walls with slopes greater than 20 degrees became instable. Basis design of (DBL) will be instable in case of earthquake events with 24 g horizontal acceleration. The landslide will bring a lot of damage and the exploitation of mineral in deeper rocks will be more difficult.