ارزيابي بلوغ و تاريخچه‌ي حرارتي رسوبات حاوي مواد آلي گروه شمشك البرز شمالي، بر اساس حرارت سنجي سيالات درگير

ارزيابي بلوغ و تاريخچه‌ي حرارتي رسوبات حاوي مواد آلي گروه شمشك البرز شمالي، بر اساس حرارت سنجي سيالات درگير

در اين مطالعه كه براي نخستين بار در حوضه البرز (البرز مركزي-شمالي) انجام شده است، نهشته‌هاي ترياس فوقاني گروه شمشك، به عنوان سنگ منشاي احتمالي حوضه‌هاي البرز و خزر جنوبي مورد مطالعه قرار گرفتند. هدف از انجام اين پژوهش ارزيابي روش حرارت سنجي سيالات درگير(Fluid Inclusion)، در جهت تعيين تاريخچه و بلوغ حرارتي رسوبات حاوي مواد آلي گروه شمشك است. پس از حرارت سنجي سيالات درگير و محاسبه‌ي درصد انعكاس ويترينيت به طور مستقيم انجام شده، نتايج با داده‌هاي حرارتي پيشين حاصل از مطالعه‌ي اثر شكافت آپاتيت مقايسه شد. نمونه‌هاي مطالعه شده در اين پژوهش از رخساره‌هاي آهكي و ماسه‌سنگي و رخساره‌هاي شيلي و زغالي رخنمون سازند‌هاي اكراسر، لله‌بند و كلاريز بخش قاعده گروه شمشك در برش گلندرود برداشت شدند. مطالعه‌ي حرارت‌سنجي به منظور تعيين بيشينه دماي تدفين بر روي 73 سيال درگير اوليه و ثانويه انجام شد، نتايج نشان داد كه اين سيالات بسته به عمق چينه‌شناسي، در محدوده دمايي oC 115-75 همگن مي‌شوند. همچنين تطابق خوب بين عمق چينه‌شناسي و دماي همگن شدن سيالات درگير، شيب زمين گرمايي ديرينه‌اي را در حدود oC/km 35 براي زمان بيشينه تدفين نشان داد. بر اساس شيب زمين گرمايي ديرينه، بيشينه عمق تدفين اين رسوبات حدود 2900 متر برآورد شد. انعكاس ويترينيت نيز بسته به عمق چينه‌شناسي مقادير متفاوتي بين 67/0 تا 05/1 درصد را نشان داد. نتايج حاصل از بررسي سيالات درگير رسوبات آلي منطقه‌ي مورد مطالعه با داده‌هاي انعكاس ويترينيت و داده‌هاي موجود اثر شكافت آپاتيت، انطباق و هماهنگي بسيار مناسبي را نشان داد. نتايج حاصل از حرارت سنجي سيالات درگير و مقادير اندازه‌گيري شده‌ي انعكاس ويترينيت نشان داد كه نهشته‌هاي ترياس فوقاني گروه شمشك در مقطع گلندرود، بلوغ حرارتي كم تا متوسطي را تحمل نموده و وارد پنجره نفت‌زايي شده‌اند.

In this study, we use different approaches to evaluate thermal maturity of the siliciclastic and coal-bearing sediments of the Upper Triassic-Middle Jurassic Shemshak Group in North Alborz. Fluid inclusion (FI) and vitrinite reflectance (VR) techniques are applied directly and compared with the previous results of the thermal history of this group obtained by apatite fission track (AFT) study. Outcrop samples were collected from three members of Ekrasar, Laleband and Kalariz from the base to top, respectively. For this aim, the primary and secondary fluid inclusions in the diagenetic cements of the sandstone - limestone samples and vitrinite reflection in shale –coal facies are studied to estimate the maximum burial temperature. The homogenization temperature (TH) has been estimated using FI micro thermometry on 73 inclusions. It varies between 115 to 75 oC and displays a reasonably high resolution to differentiate between the top and base of the section in terms of maximum burial temperature. Accordingly, the paleo-geothermal gradient is estimated ~ 35 oC/km for the period of time of the maximum burial. Considering the paleo-geothermal gradient, maximum burial depth of the Shemshak Group was 2900 m in Galandrud section. In this study, VR has also been estimated between 1.05 to 0.67 percent. We conclude that FI micro thermometry and VR results consistently coincide with other parameters used before, indicating the low to moderate thermal maturity of the Upper Triassic-Middle Jurassic in the North Alborz section.