بررسي شاخص‌هاي ريخت‌ زمين‌ساختي بر روي رودخانه ماسرم و تاقديس پهن

بررسي شاخص‌هاي ريخت‌ زمين‌ساختي بر روي رودخانه ماسرم و تاقديس پهن

رودخانه ماسرم در مجاورت گسل كره‌بس واقع شده است. گسل راستالغز چپ گرد كوه پهن، شاخه‌اي از گسل راستالغز سبزپوشان است. علت انتخاب كوه پهن در منطقه مورد بررسي، مورفولوژي نامتقارن، غيرعادي و حالت گنبد‌ي شكل آن است. گسل كره‌بس گسلي پي سنگي با مكانيسم راست‌لغز راستگرد و با روند شمالي-جنوبي در زاگرس چين‌خورده قرار دارد. ناحيه مورد مطالعه به علت قرارگيري بر روي گسل پي سنگي كره‌بس، پرتگاه ساز با ديواره‌هاي بلند و صعب‌العبور است. در اين مقاله نمودار ستوني طول درزه‌ها، نيمرخ طولي رودخانه ماسرم، شاخص‌هاي ريخت زمين‌ساختي محاسبه شد. همچنين نقشه‌هاي نسبت پهناي كف درّه به ارتفاع آن (Vf)، نسبت ارتفاع، نسبت طول به عرض و اختلاف ارتفاع بيشينه و كمينه زير حوضه‌هاي مربوط به رودخانه ماسرم و تاقديس كوه پهن تهيه شدند. نيمرخ طولي رودخانه ماسرم، تغييراتي را در نسبت عمق به پهناي رودخانه نشان داد. وجود گسل راستالغز كوه پهن در طول مسير رودخانه دليل اين تغييرات است. . در قسمت جنوب غربي كوه پهن بالاآمدگي وجود دارد كه يكي از دلايل آن مي تواند چرخش ساعتي بلوكها در اثر فعاليت گسل سبزپوشان باشد ولي اين امكان هم وجود دارد كه گسل كوه پهن قبل از چرخش بلوكهاي ناحيه سبزپوشان وجود داشته باشد گرچه باز هم اين گسل (كوه پهن) مي تواند در اثر چرخش بلوكهاي ناحيه سبزپوشان، بوجود آمده باشد نقشه نسبت پهناي كف درّه به ارتفاع آن (Vf)نشان داد كه كمترين مقدار (Vf) و بيشترين فعاليت، در نزديكي رودخانه ماسرم وجود دارد، اين مسيله به دليل نزديكي به گسل كره‌بس است. نتايج حاصل از نسبت ارتفاع (Rh) زير حوضه‌ها نشان داد كه بيشترين ميزان بالاآمدگي (Uplift)، در حاشيه‌ي كناره‌ي شرقي رودخانه ماسرم به علت فعاليت گسل كره‌بس مي‌باشد.

Masarm river is located close to the Karehbas (Mangharak) fault, which is a NS trending basement fault, in the Thrust and Folded Belt of the Zagros Mountain Ranges. Kuhe Pahn sinistral fault has been produced by the activity of the Sabzpushan strike-slip fault. The asymmetric and nearly domal shape of the Kuhe Pahn anticline has been the reason for this study. Most of the studied area is located between the Karehbas and Sabzpushan faults, and therefore, have numerous high cliff scarps and impassable routes. In this study joint length histograms, longitudinal profile of Masarm river, and geomorphic indices have been calculated and height ratio (Vf), length to width ratio, and height difference maximum and minimum maps of sub basins of the Kuhe Pahn anticline and Masarm river are presented. The longitudinal profile of Masarm river shows changes in the Vf ratio that are due to Kuhe Pahn sinistral strike-slip fault movement. Vf ratio map shows that minimum Vf is near to the Masarm river. Here the highly active tectonics is due to the vicinity of the Karehbas fault. Results of height ratio (Rh) show that the highest uplift rate is in the eastern margin of the Masarm river, which indicates activity of the Karehbas fault.