اثرات كاربرد توام ويتامين A و ميدان الكترومغناطيسي با فركانس بسيار پايين (50 هرتز) بر تكامل جوانه اندام حركتي در رويان جوجه

The effects of concurrent use of vitamin A and very low frequency electromagnetic field (50Hz) on limb bud development in chick embryo

زمينه و هدف: ميدان هاي الكترومغناطيسي برحسب شدت و فركانس، اثرات متنوعي را در موجودات زنده القاي مي كنند. ويتامين A نيز نقش گسترده اي بر رشد و نمو ارگانيسم هاي زنده دارد. درتحقيق حاضر اثرات كاربرد توام ويتامين A و ميدان الكترومغناطيسي با فركانس بسيار كم بر رشد و نمو جوانه اندام حركتي جنين جوجه بررسي شده است. مواد و روش كار: اين مطالعه به روش آزمايشگاهي تجربي روي 30 تخم مرغ نطفه‌دار نژاد Gallus gallus انجام شد. تخم مرغ ها به طور تصادفي به سه گروه مساوي شاهد، شاهد آزمايشگاهي و تجربي تقسيم شدند. نمونه هاي گروه تجربي، با يك واحد ويتامين A در ساعت 56 انكوباسيون، تيمار و به مدت سه ساعت در دستگاه مولد ميدان الكترومغناطيسي با فركانس 50 هرتز و شدت 50 گاوس قرار داده شدند. در روز 12 انكوباسيون، جنين هاي هر سه گروه خارج، وزن جنين و طول اندام حركتي تحتاني اندازه گيري گرديد. سپس از جنين ها مقاطع بافتي جهت مطالعات ميكروسكوپي نوري تهيه و ميانگين طول استخوان و طول منطقه استخوان سازي هر دو ساق با استفاده از نرم افزارImag J اندازه گيري و هم چنين شمارش سلول هاي غضروفي در مناطق اپي فيز و ديافيز ساق انجام شد. اطلاعات حاصله با نرم افزار SPSS-15 آناليز شد. يافته ها: ميانگين درصدي وزن جنين، طول اندام حركتي تحتاني، طول استخوان ساق، طول منطقه استخوان سازي ساق و سلول هاي غضروفي در مناطق اپي فيز و ديافيز ساق گروه تجربي نسبت به شاهد آزمايشگاهي كاهش يافته بود (001/0=p). نتيجه گيري: استفاده توام ويتامين A و ميدان الكترومغناطيسي با فركانس بسيار كم بر رشد و نمو اثر تاخيري داشته و باعث كاهش وزن جنين، طول اندام حركتي و تراكم سلول هاي غضروفي جنين جوجه مي شود. ]م ت ع پ ز ،‌ 13(2): 12-7[

Background: Electromagnetic fields depending on the intensity and frequency have variety effects on living organisms. Vitamin A has an important role on the growth of living organisms. In this study, the effects of concurrent use of vitamin A and very low frequency electromagnetic field on the growth of limb bud of chick embryo have been investigated. Materials and Method: This experimental laboratory study was performed on 30 eggs with Gallus gallus fertilized race. The eggs were randomly divided into three equal groups including control, laboratory control and experimental. The samples of experimental group were treated with vitamin A 56 hours after incubation (1 IU). Then eggs were placed in active electromagnetic waves generator machine with 50 HZ frequency and 50 G intensity for 3 hours. On the twelfth day of incubation, embryos were removed from their eggs and measured embryo weight and total length of embryo hindlimb. Then embryos were prepared for histological studies with microscope using measurement software "Image J" in microscope sections at length of tibia, length of ontogenesis zone and also counting of chondrocytes of epiphysis and diaphysis. The resulting data were analyzed with SPSS-15. Results: The results show a significant decrease in the average of embryo weight, total length of embryo limb, length of tibia, average of chondrocyte zones of epiphysis and diaphysis and average length of osteogenesis zone (p=0.001). Conclusion: Based on this Study we conclude that concurrent use of vitamin A and very low frequency electromagnetic field has a delayed effect on development of chick embryo and it causes decreased embryo weight, limb length and accumulation of chondrocyte. [ZJRMS, 13(2): 7-12]