تاثير آموزش ريلكسيشن در كاهش استرس شغلي پرستاران

تاثير آموزش ريلكسيشن در كاهش استرس شغلي پرستاران

محققين معتقدند انواع استرس در سيستم‌هاي دروني بدن، تاثيرگذار هستند. تحقيقات نشان داده است كه سيستم عصبي خودكار سمپاتيك و غدد درون ريز بدن داراي تاثير مستقيم و مركزي در كل بدن است.1 زماني كه يك فرد با استرس مواجه مي‌شود واكنش او مي‌تواند همراه با علايم جسمي مانند تپش قلب، درد قفسه سينه و بي‌قراري حركتي باشد.2 هم چنين استرس مي‌تواند در بسياري از بيماري ها نظير سرماخوردگي، حملات قلبي، عفونت‌ها، اضطراب و انواع هراس، تاثيرگذار باشد.2 روش هاي مختلف درمان هاي طبي، روانشناختي و روانپزشكي براي كاهش استرس و آموزش مهارت هاي مقابله‌اي با آن بخش عمده‌اي از فرآيند مواجهه موثر با استرس را شامل مي‌شود. يكي از موثرترين روش ها ريلكسيشن مي‌باشد.2تحقيق حاضر از نوع تحقيقات آزمايشي تك گروهي با پيش آزمون و پس آزمون مي‌باشد. آزمودني هاي پژوهش حاضر را 248 نفر از پرستاران بيمارستان قلب شهيد رجايي تهران تشكيل مي‌دادند. 208 نفر از افراد گروه نمونه را زنان و 40 نفر را مردان تشكيل مي‌دادند. براي انتخاب نمونه ها از روش نمونه گيري تصادفي ساده استفاده شد. اين تحقيق به منظور بررسي تاثير هيپنوتيزم بر استرس ناشي از محيط كار در بيمارستان انجام گرفت. به منظور بررسي ميزان استرس شغلي از پرسشنامه استرس شغلي meslesh استفاده شد.1 پرسشنامه مذكور داراي سوالاتي مي‌باشد كه علايم جسماني استرس را مورد سنجش قرار مي‌دهد. براي تعيين ثبات دروني پرسشنامه تدوين شده از روش دو نيمه كردن آزمون استفاده شد. همبستگي نيمه اول با نيمه دوم برپايه پاسخ‌هاي 50 نفر از پرستاران ياد شده محاسبه شد. ضريب همبستگي دونيمه آزمون برابر 85 درصد و ضريب ثبات كل آزمون برابر 91 درصد بود. بدين منظور نمرات پيش آزمون و پس آزمون مورد مقايسه قرار گرفتند. به منظور بررسي اختلاف بين ميانگين پيش آزمون و پس آزمون از t دو گروه همبسته استفاده شد. پس از اجراي پيش آزمون افراد گروه نمونه تحت آموزش هيپنوتيزم به صورت خود هيپنوتيزم قرار گرفتند كه روش انتخابي براي اين تمرين روش ريلكسيشن شولتز بود.2 در اين تمرين آزمودني با القاي تصاوير ذهني هيپنوتيزمي آرامش بخش كه متمركز بر رهاسازي عضلات از تنش مي باشد ياد مي گيرد عضلات و سپس ذهن خود را در وضعيت بدون تنش قرار دهد. دو هفته بعد جلسه دوم به منظور تكرار تمرين و رفع اشكال انجام گرفت و آزمودني ها ابهامات خود در مسير اجراي تمرين را با درمانگران طرح و نسبت به آموزش كامل تر اقدام شد و يك ماه پس از آن، تمرين پس آزمون اجرا شد. با توجه به نتايج حاصله از ضريب t مي‌توان اين گونه استنباط كرد كه اختلاف ميانگين‌ها بين نمرات پيش آزمون و پس آزمون معني دار مي‌باشد. در مورد ثابت كردن درمان ها ومتدهاي غير دارويي همواره اين مشكل وجود دارد كه برعكس تحقيقات دارويي، نمي‌توان از روش كنترل با دارونما (Placebo-Controlled Clinical Trial) استفاده كرد.3 در اين مطالعه، چون چيزي شبيه به هيپنوتيزم وجود نداشت، بنابراين ناگزير بوديم از مقايسه ي خود اين افراد قبل و بعد از آموزش خود هيپنوتيزم استفاده كنيم و با استفاده از اين روش و با توجه به نتايج حاصله از تحليل آماري مشخص شد كه ارتباط معني داري ميان ميانگين نمرات پيش آزمون و پس آزمون وجود دارد و با درجه ي اطمينان 99 درصد مي‌توان گفت كه خودهيپنوتيزم و آرام سازي پيشرونده عضلاني (ريلكسيشن) بر كاهش استرس ناشي از محيط كار (استرس شغلي) تاثير دارد. با توجه به نتايج تحقيق حاضر و تحقيقات انجام شده در اين زمينه مي‌توان نتيجه گرفت كه خود هيپنوتيزم و ريلكسيشن بر كاهش استرس ناشي از محيط كار در افراد موثر است بنابراين آموزش و اجراي اين روش را در مشاغل سخت و پر استرس به منظور كم كردن عوارض نوروسايكوفيزيولوژيك استرس به تمام گروه هاي هدف اكيدا توصيه مي كنيم. ]م ت ع پ ز، 13(4): 47