بررسي شور شدن خاك و دامنه تاثير آن در اثر تاغكاري در دشت سگزي اصفهان

به منظور بررسي شور شدن خاك در اثر تاغكاري در دشت سگزي اصفهان از فن رج بندي استفاده گرديد. مطالعه به شيوه نمونه برداري تصادفي طبقه بندي شده انجام شد و براساس سال كاشت و فيزيونومي ظاهري تاغ، شش منطقه كه از نظر وضعيت رشد سياه تاغ ها متفاوت بودند (تاغكاريهاي موفق و ناموفق) تفكيك گرديد. در هر منطقه تعداد 10 نمونه هم سن گونه سياه تاغ ammodendron C.A.Mey) (Haloxylon انتخاب و شاخصهاي رشد گياه شامل ارتفاع، سطح تاج پوشش، محيط تاج پوشش، قطر تاج پوشش و قطر يقه اندازه گيري شد. همچنين در هر منطقه سه و در مجموع 18 پروفيل خاك حفر و پنج خصوصيت شيميايي خاك شامل EC، Na+، Cl-، K+ وSAR در پنج افق30 سانتي متري (150-0 سانتي متري) اندازه گيري شد؛ و داده ها به روش رج بندي آناليز گرديد. نتايج نشان داد كه در تاغكاريهاي موفق به دليل عدم برخورد ريشه گياه با سخت لايه، مقدار گسترش عمقي ريشه و جذب آب و املاح، رشد اندامهاي هوايي و به تبع آن برگشت لاشبرگ به سطح خاك بيشتر از عامل هاي مذكور در تاغكاريهاي ناموفق بوده و با افزايش رشد سياه تاغ، شور شدن خاك بشدت افزايش يافته است. بدين ترتيب، نقش گونه سياه تاغ در شور كردن خاك تحت اشكوب خود تاييد شد. از طرف ديگر، نتايج نشان داد كه دامنه شور شدن خاك به افقهاي اول و دوم (30 -0 و60-30 سانتي متري از سطح) محدود شده و افقهاي سوم، چهارم و پنجم خاك تحت تاثير قرار نگرفته اند.

To study soil salinization and its amplitude due to the planting of Haloxylon ammodendron in Segzi plain of Isfahan, ordination method was used. The study was performed through stratified random sampling. Six regions were separated on the basis of different physiognomy and the year of Haloxylon ammodendron planting (successful and unsuccessful regions). In each region, 10 coeval individuals of Haloxylon ammodendron were selected, and plant characteristics including, height, canopy cover area, canopy cover perimeter, canopy cover diameter and basal area were measured. Three profiles were also dug in each region and five chemical soil properties i.e. EC, Na+, Cl-, K+ and SAR were measured in five horizons. Data were analyzed by means of ordination method. The results indicated that soil salinization was extremely high in successful planting regions of Haloxylon ammodendron where there was no limitation for root extension. Consequently, in these regions, the absorption of water and minerals, the growth of plant characteristics and finally the amount of litter fall to the soil surface were significantly higher than that in unsuccessful planting regions of Haloxylon ammodendron. Hence the role of Haloxylon ammodendron in soil salinization of its stratum was proved. On the other hand, the results showed that the range of soil salinization was only restricted to the first and second horizons (0-30 and 30-60 centimeters from the soil surface) and other horizons had not been affected by the growth of Haloxylon ammodendron.