بررسي تغييرات عامل هاي پوشش گياهي در راستاي گراديان چرايي در مراتع استپي ندوشن يزد

امروزه بهره برداريهاي بي رويه از مراتع سبب گرديده كه اين منابع با ارزش از لحاظ كيفي و كمي در معرض خطر قرار گيرند. بنابراين بررسي تاثير چرا بر فاكتورهاي پوشش گياهي لازم و ضروريست. در اين تحقيق اثر سه سطح مختلف چرايي (شديد، متوسط و سبك) در راستاي گراديان چرايي بر درصد تاج پوشش، ميزان توليد، تراكم، درصد لاشبرگ، درصد سنگ و سنگريزه و خاك لخت مورد بررسي قرار گرفت. جهت انجام پژوهش از روش طبقه بندي- سيستماتيك- تصادفي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي استفاده شد. به طوري كه در هر پلات2m2، درصد تاج پوشش كل، درصد تاج پوشش فرم هاي رويشي مختلف، وزن خشك گونه هاي مورد استفاده دام، تعداد پايه هاي هر گياه، درصد لاشبرگ و سنگ و سنگريزه يادداشت شد. جهت طبقه بندي محل هاي نمونه گيري بر حسب گونه هاي شاخص از آناليز TWINSPAN استفاده شد و به منظور بررسي اثر كلي تيمارهاي شدت چرايي بر فاكتورهاي پوشش گياهي و رابطه تغييرات فاكتورهاي پوشش با فاصله از آبشخور به ترتيب از روش آماري تجزيه واريانس يك طرفه و آناليز همبستگي پيرسون استفاده شد. بدين ترتيب، با استفاده از آناليز TWINSPAN3 گروه سايت چرايي در اين منطقه تشخيص داده شد. نتايج حاصل از بررسي نشان داد كه درصد تاج پوشش گياهان خوشخوراك و ميزان توليد از سطح چراي سبك به شديد به طور معني داري كاهش مي يابد (05/p < ). بنابراين چراي شديد از لحاظ درصد پوشش تاجي كل، درصد لاشبرگ، درصد سنگ و سنگريزه تفاوت معني داري با سطوح چراي متوسط و سبك دارد (05/p < ). به هر حال، سه سطح چرايي از لحاظ درصد تاج پوشش گونه هاي غيرخوشخوراك و تراكم داراي اختلاف معني دار نيستند (05/p > ).

The large scale degradation of rangelands in Iran can be largely attributed to overgrazing. So investigation on the effects of grazing on vegetation parameters is vital to control the rangeland ecosystems degradation. The object of this study is to investigate the effect of heavy, moderate, and light grazing intensity on production, canopy cover, litter, stone, grovel and bare soil in steppe zone of central Iran (Nodushan summer rangelands). For this research, stratified systematic-random sampling was use in a completely randomized block design. On each plot of 2m2, canopy cover percentages and density of plant species, dry matter of palatable species, litter, stone, grovel, and bare soils were estimated. Classification of the sampling site was based on TWINSPAN (Two Ways Indicator Species Analysis). In order to study the effects of grazing intensities on vegetation parameters and their relationships with the distance of watering points, ANOVA and Pearson’s correlation were employed. By using of TWINSPAN, the samples were classified in to, 3 groups. Results were shown that canopy cover percentage of palatable plants and production at different grazing pressure were significant (P < 0.05). Litter percentage, stone, grovel, and bare soil percentages of heavy grazing was significantly different with moderate and light intensities of grazing (P < 0.05). Canopy cover percentage of unpalatable plants and density of plants were not significant at three different grazing pressure (P > 0.05).