تحليل عوامل موثر بر نابرابري در نقاط شهري استان هاي ايران

اهداف مقاله ي حاضر، رتبه‌بندي، تعيين سطوح توسعه در سال 1385 و تحليل علل و عوامل نابرابري در نقاط شهري استان‌هاي ايران با استفاده از 54 شاخص در بخش‌هاي بهداشتي و درماني، فرهنگي و آموزشي، اقتصادي، زيربنايي و مسكن، ورزشي و تلفيقي از شاخص‌هاي مورد مطالعه مي باشد. روش پژوهش مقاله «توصيفي- تحليلي» است. ابتدا با استفاده از روش تحليل عاملي درجه‌ي توسعه‌يافتگي نواحي محاسبه و رتبه‌ي هر يك از نواحي در شاخص‌هاي بخش‌هاي مورد مطالعه مشخص شد. سپس با استفاده از روش تحليل خوشه‌اي، نقاط شهري استان‌هاي ايران در سه سطح توسعه‌يافته، نيمه توسعه‌يافته و محروم طبقه‌بندي شده‌اند. با بهره‌گيري از ضريب پراكندگي، روند و شكاف نابرابري‌ ميان نقاط شهري استان هاي ايران مشخص شده است. با بررسي علل و عوامل ذكر شده در مقاله، روشن مي‌شود كه عوامل مختلف در تكوين نابرابري در ايران سهيم هستند و هيچكدام از عوامل به تنهايي نمي‌تواند توجيه كننده‌ي عقب‌ماندگي و نابرابري ميان نواحي باشد؛ زيرا نابرابري عنصر پيچيده‌اي است كه مجموعه‌اي از عوامل منجر به ظهور آن مي‌شود. به هر حال، نتايج بررسي حاضر، حاكي از آن است كه عوامل اقتصاد سياسي و نظام برنامه‌ريزي و سياست‌هاي كلان نقش بيشتري نسبت به ساير عوامل در تكوين و تشديد نابرابري در نقاط شهري استان‌هاي ايران داشته‌اند.