نقش شكستگي‌هاي فصل مشترك در فرار آب از زير پي سد خليفان و روش آب‌بندي آن

نقش شكستگي‌هاي فصل مشترك در فرار آب از زير پي سد خليفان و روش آب‌بندي آن

ساخت‌گاه پيشنهادي سد خليفان در جنوب‌شرق شهرستان نقده، بر روي آهك‌هاي كارستي كرتاسه قرار گرفته است. آناليزهاي انجام شده بر روي 512 سطح شكستگي اندازه‌گيري شده در 8 ايستگاه، بر روي پي و تكيه‌گاه‌هاي سد، نشان داد كه در توده سنگي، يك سطح لايه‌بندي، دو دسته شكستگي فصل مشترك (Fracture Intersection)، يك دسته شكستگي برشي و يك دسته شكستگي مرتبط با گسل ايجاد شده است. دو دسته شكستگي فصل مشترك، با مختصات Dr.160/60 و Dr.330/60، داراي منشاي غير‌تكتونيكي بوده و تحت تاثير وزن طبقات بالا ايجاد شده اند. اين شكستگي‌ها در اثر نيروهاي كششي ايجاد شده و داراي بيشترين بازشدگي مي‌باشند. هم‌راستا بودن شكستگي‌هاي فصل مشترك با سطوح كارستي توسعه يافته، دلالت بر آن دارد كه اين دسته شكستگي‌ها به عنوان مسيرهاي جريان آب، نقش مهمي را در انحلال سنگ آهك داشتند. مدل‌سازي سه‌بعدي پارامترهاي ژيوتكنيكي، از جمله نتايج آزمايش لوژن و آر كيو دي (RQD) و همچنين مشاهده ي اثرات هوازدگي و مواد پركننده در سطح شكستگي هاي فصل مشترك، حكايت از آن دارد كه اتصال اين شكستگي‌ها با سطوح لايه‌بندي، مجراهاي مناسبي را براي جريان آب ايجاد نموده است. بدين ترتيب آب داخل مخزن سد به سطوح لايه‌بندي با راستاي شرقي غربي نفوذ كرده و از طريق شكستگي هاي فصل مشترك، به سمت پايين دست هدايت شده و به صورت چشمه از حاشيه و بستر رودخانه خارج خواهد شد.

The future site of Khalifan dam is suggested to be located in the southern part of Naghadeh on Cretaceous karstic limestone. Analysis of 512 fracture plains resulted in one bedding surface, two sets of fracture intersections, one set of shear fractures and one set of fault controlled fractures existing in the massive rocks.The two sets of fracture intersections with coordinates, Dr. 160/60, Dr. 330/60 are not tectonic controlled, but are the result of the weight of upper layers.These fractures are created by tensional forces and have the largest openings. Having the most karstic activities, they indicate themselves as best water ways. 3D modeling of geotechnical parameters, like lougen & RQD, together with study of weathering effects and filling materials of the fracture intersections illustrate that theconnection of these fractures with bedding surfaces create good ways for water flow. In this way the reservoirʹs water will be infiltrated in bedding surfaces, which have an east-west direction, and from there flow to the intersection fractures and finally appear as springs along the downstream of the river. Key words: Khalifan dam, fracture intersection, water escape.