تاثيرآموزش تحت الگوي اعتقاد - سلامتي بر تغيير رفتار تغذيه اي بيماران تحت عمل پيوند عروق كرونر

تاثيرآموزش تحت الگوي اعتقاد - سلامتي بر تغيير رفتار تغذيه اي بيماران تحت عمل پيوند عروق كرونر

زمينه و هدف: بيماري عروق كرونر شايع ترين نوع بيماري قلبي عروقي و از علل منجر به مرگ در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه است. در ايران نيز اين بيماري از نظر ابتلاي و مرگ و مير اولين رتبه را داراست. با توجه به مزمن بودن بيماري، لزوم تغيير شيوه زندگي در مبتلايان ضروري به نظر مي‌رسد. هدف از انجام اين مطالعه تعيين تاثير آموزش تحت الگوي اعتقاد - سلامتي در تغيير رفتار تغذيه اي در بيماران تحت عمل پيوند عروق كرونر بوده است. روش بررسي: دريك كار آزمايي باليني 64 نفر از بيماران تحت پيوند عروق كرونر به شيوه مبتني بر هدف انتخاب و به صورت تخصيص تصادفي در يكي از دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. گردآوري داده ها بوسيله پرسشنامه و چك ليست انجام شد. در مرحله اول پرسشنامه و چك ليست براي دو گروه تكميل گرديد، سپس برنامه آموزشي به صورت انفرادي براي هر واحد پژوهش در گروه آزمون اجرا و يك جزوه آموزشي نيز در اختيار بيماران قرار گرفت. دو ماه پس از اتمام آموزش مجددا پرسشنامه و چك ليست براي دو گروه تكميل گرديد. يافته ها: در مرحله پس از مداخله، درگروه آزمون از نظر ميزان آگاهي، شدت، منافع و موانع درك شده و عملكرد تغذيه اي بهبود قابل ملاحظه اي مشاهده گرديد(0.05 > P ). بين نحوه عملكرد فعاليت غذايي و متغيرهاي سن، ميزان تحصيلات و سابقه خانوادگي در هر دو گروه ارتباط معني دار آماري مشاهده شد. بدين ترتيب كه بيماران مسن تر، با تحصيلات بالاتر و داراي سابقه بيماري در خانواده داراي عملكرد تغذيه اي بهتري بوده اند (0.05 > P). در گروه آزمون بين متغير سابقه خانوادگي بيماري با اجزاي الگو (شدت، منافع و موانع درك شده) از نظر آماري ارتباط معني داربود، بدين ترتيب كه در خانواده هاي داراي سابقه بيماري درك بالاتري در خصوص امكان ابتلاي به بيماري و منافع رعايت رژيم غذايي و همچنين كاهش موانع درك شده در اين مورد مشاهده شده است(0.05 > P) بر اساس يافته ها بيشترين فراواني در مورد راهنماهاي عمل در مرحله قبل از مداخله در گروه آزمون مربوط به راديو تلويزيون و در گروه شاهد مربوط به پزشك بود. در حاليكه در مرحله بعد از مداخله در گروه آزمون مربوط به پرستاران و در گروه شاهد مربوط به پزشك بود. نتيجه گيري كلي: بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه آموزش در چارچوب الگوي اعتقاد- سلامتي موجب افزايش ميزان آگاهي، بالا بردن شدت و منافع درك شده، همچنين كاهش موانع درك شده و در نهايت بهبود عملكرد در بعد رژيم غذايي در بيماران تحت عمل جراحي پيوند عروق كرونر مي‌گردد.

Background and Aim: Coronary artery disease (CAD) is the most prevalent cardiovascular disease (CAD) and the leading cause of mortality in industrialized and developing countries. It is also the first cause of mortality in Iran. People with CAD need changes in lifestyle, because the disease is chronic.. In this study health belief model (HBM) as one of the theories related to changing lifestyle is used to change behaviors related to dietary performance in Coronary Artery Bypass Graft (CABG) patients. The aim of this study was to examine the effects of education based on health belief model on dietary behavior of Coronary Artery Bypass Graft patients Material and Method: In this quasi- experimental study, 64 CABG patients were recruited through purposive sampling and randomly assigned to either control or experimental group. Data gathering tools included questionnaire and checklist. At first, questionnaire and checklist were completed by subject in both groups. Then, the educational protocol was implemented for experimental group. They also took education notes. Two months after the intervention, questionnaire and checklist were completed again by subject in both groups. Results: There was a significant improvement in knowledge level, perceived severity, benefits, barriers, and total performance about dietary in experimental group (P < 0.05). A statistically significant correlation was found between dietary performance of both group and age, educational degree, and family history variables, meaning that patients with greater age and level of education and positive family history had better dietary performance. (P < 0.05). There was also a statistically significant correlation between family history and components of the HBM (perceived severity, benefits and barriers) in trial group, meaning that patients with positive family history had better perception about disease, benefits of dietary performance and perceived barriers (P > 0.05). Conclusion: Education based on HBM leads to improving knowledge level, perceived severity and benefits and deceived barriers; and eventually, dietary performance.