منشايابي رسوبات بادي منطقه فديشه نيشابور

جلوگيري از حركت رسوبات بادي در مناطق برداشت، يك كار بنيادي است و عمليات اجرايي بايد بيشتر در منطقه برداشت متمركز شود. به‌منظور منشايابي رسوبات بادي منطقه فديشه نيشابور از روش گام به گام ارايه شده توسط اختصاصي و همكاران استفاده شد. اين كار طي دو مرحله انجام مي‌گيرد. ابتدا جهت‌يابي مناطق برداشت و سپس مكان‌يابي. به‌منظورجهت‌يابي قطاع برداشت منطقه فديشه، ابتدا اطلاعات مربوط به جهت طوفانهاي گرد وخاك منطقه با تكميل پرسشنامه از ساكنين محدوده اطراف ارگ بدست آمد. سپس تصاويرماهواره اي و عكسهاي هوايي مربوط به دو دوره زماني با يكديگر مقايسه شد و با استفاده از تصوير ماهواره اي و بازديدهاي صحرايي مرفولوژي تپه هاي ماسه اي ارگ تعيين گرديد. درنهايت، با مطالعه رژيم باد و رسم گلبادها، بادهاي فرساينده وموثر در تشكيل تپه هاي ماسه اي شناسايي شد. پس از مشخص شدن قطاع برداشت(قطاع جنوب شرق و شرق)، فاز مكان‌يابي نقاط برداشت آغازگرديد. دراين مرحله با مطالعه ژيومرفولوژي قطاع برداشت و نمونه برداري از رخساره‌هاي اين قطاع اقدام به كاني‌شناسي و مطالعه مرفوسكوپي رسوبات تپه هاي ماسه اي و قطاع برداشت گرديد و ارتباط ژنتيكي عناصر با يكديگر بررسي شد. درنهايت، باتوجه به ديگر شواهد مثل جهت قرارگيري بارخانها(جنوب شرقي- شمال غربي)، شديدبودن شاخص انرژي بادهاي شرقي، وجود كانيهاي سنگيني مثل هماتيت، كاموسيت، ادنيت و اسفالريت درميان نمونه هاي قطاع برداشت و تپه‌هاي ماسه اي، قطر ميانه متوسط(حدوداً 210ميكرون) تپه هاي ماسه اي، متقارن بودن منحني فراواني ذرات رسوبي تپه هاي ماسه اي مشخص شد كه منشا رسوبات در فاصله نزديكي نسبت به تپه هاي ماسه اي قرارداشته و بيشتر تاغزارهاي مخروبه و در حال تخريب، مناطق بدون پوشش، اراضي بايرقطاع جنوب شرق موجود درجلگه‌هاي رسي، دشت سرهاي پوشيده ريزدانه به‌همراه اراضي بدون پوشش حاشيه كال شور و بستركال شورمي‌ باشد.

In wind erosion process, there are three areas: source area, transport area, and deposition area. The prevention of sediments movement in the source area is a fundamental task. In stabilizing source sediments of sand dunes, recognition of the taking regions is essential. In order to study the in order to study the source of eolian sediments in the Fadisheh region, a step-by-step method (Ekhtesasi-Ahmadi) was used. This study was done in two stages: direction finding and location finding. First, information about the direction of local winds was gathered by questionnaire. Then satellite image (ETM+, 2002) and field investigations, the erg morphological map was determined. By studying wind regime and wind rose drawing, the erosive winds were recognized. After recognition of source sector (southeast and east sector), the location finding phase was started. In this stage by geomorphologic studying of the source sector and sampling into facieses, the mineralogical and morphoscopical studies of sand dunes and source sector sediments were done. Finally, paying attention to other evidences as the direction of Barkhan dunes (Southeast-Northwest), high intensity of energy for East winds, the existence of heavy minerals as Hematit, Chamosite, Edenite and Sphalerite in sand dune and source area soil samples, average median of sand dunes sediment samples (~210micron), symmetrical shape of sand dunes sediments frequency graph, was found that the source of eolian sediments are in the middle distance relative to sand dunes and are as follows: damaged Haloxylon forests, non vegetative area, unutilized lands in the southeast sector of the clay plains, Microlithic pediments and non vegetative lands in the margins of Kal-e-Shoor and Kal-e-Shoor River bed.