پديده كوچه نشيني و تاثير آن بر نظم و امنيت اجتماعي

زندگي مسالمت‏آميز افراد در يك جامعه، تنها در صورت رعايت قواعد مشترك ممكن مي‏شود. اما بايد اين قواعد مشترك واجد ويژگي‏هايي باشند كه بتوانند به هدف برسند. يكي از اصلي‏ترين چارچوب‏هاي تعريف اين قواعد، انطباق و تناسب مسايل فرهنگي و پديده‏هاي اجتماعي با روح حاكم بر نظم‏اجتماعي است.«كوچه نشيني» يكي از آن مسايلي است كه بايد با ارزش‏ها و هنجارهاي فرهنگي جامعه بررسي شود. امروزه اين پديده كه عقبه فرهنگي و تاريخي نيز با خود به همراه دارد موضوعي است كه در گوشه و كنار اغلب شهرها ديده و به دليل دگرگوني‏هاي فرهنگي و تغيير در سبك‏زندگي، به مرور تبديل به يك ناهنجاري اجتماعي مي‏شود. علت اصلي كوچه‏نشيني را بايد در فراغت و نوع به كارگيري اوقات‏فراغت جستجو كرد كه درباره آن به موضوع پرداخته‏ايم. آنچه مهم است تعامل كوچه‏نشيني و مسيله نظم‏اجتماعي است كه مي‏تواند جزي بخش ناپيدايي از نظم و امنيت‏شناخته‏شود. ترديدي‏نيست عامل‏فرهنگ ‏نقش‏اساسي در شكل‏گيري‏مساله‏كوچه‏نشيني داشته است ليكن دگرگوني‏هاي اجتماعي نيز جزي مسايلي هستند كه مي‏توانند در تغيير ذايقه‏هاي فرهنگي افراد جامعه موثر بوده و پديده‏هايي مانند كوچه‏نشيني زنان را دچار تحولات نگرشي و از هنجار به ناهنجار تبديل كنند. همان تحولاتي كه درباره كوچه‏نشيني مردان نيز اتفاق افتاده است. اين مقاله مي‏كوشد به بررسي مسيله كوچه‏نشيني و توصيف انگيزه زنان كوچه‏نشين در شهر يزد پرداخته و در نهايت به علل وجودي و آسيب‏هاي اين پديده بپردازد. به همين منظور بر‏اساس نمونه اي 144نفري از بين زنان در محلات قديمي شهر يزد موضوع كوچه‏نشيني و تاثير آن بر مقوله نظم و امنيّت اجتماعي بررسي شده است. روش نمونه‏گيري اين پژوهش، نمونه‏گيري دومرحله‏اي خوشه‏اي- تصادفي ساده بوده است. براي گردآوري اطلاعات از شيوه پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. يافته‏هاي تحقيق نشان دادند بيش از 39 درصد زنان در كوچه مي‏نشينند. متوسط زمان كوچه‏نشيني زنان بيش از 6 ساعت در هفته بوده است. تقريباً 56.3 درصد كساني كه در كوچه مي‏نشينند امكان استفاده از فضاهاي تفريحي يا ورزشي را در محل خود ندارند. بر‏اساس نتايج آزمون من ويتني بين متوسط تحصيلات، سن، تعداد فرزندان، وضعيت اقتصادي، زمان تماشاي‏برنامه‏هاي‏تلويزيوني زنان‏كوچه‏نشين و زنان ديگر تفاوت معني‏داري وجود دارد. مهمترين دليل كوچه‏نشيني احساس تنهايي(36 درصد) و مهمترين موضوعي كه زنان در كوچه‏نشيني‏ها با خود در ميان مي‏گذارند مسايل‏خانوادگي (32 درصد) عنوان شده است. مهمترين انگيزه زنان كوچه‏نشين درد دل‏كردن و ديدن همديگر(20 درصد و20 درصد) عنوان شده است. در نهايت مهمترين عارضه كوچه‏نشيني از ديدگاه زنان كوچه‏نشين، غيبت(47 درصد) و اتلاف وقت (16 درصد) بيان شده است.