عوامل كليدي در توسعه روستايي از ديدگاه جمعيت‌شناختي

عوامل كليدي در توسعه روستايي از ديدگاه جمعيت‌شناختي

اين مطالعه در صدد است نشان دهد كه توسعه روستايي، بر خلاف برداشت همگاني، مفهومي بسيار پيچيده است كه عوامل متعددي در آن دخالت دارند. برخي از اين عوامل، مانند «جمعيت» مورد غفلت يا كم توجهي قرار مي گيرند. عامل جمعيت، در برنامه هاي اوليه توسعه اقتصادي و اجتماعي كشور نقشي نداشته و اشاره به جمعيت روستايي و برخي ويژگي هاي آن، تعارفي بيش نبوده است؛ به گونه اي كه حتي تعداد روستاهاي كشور به دليل نداشتن تعريف جامع و مانع، درسرشماري ها بيش از 16هزار اختلاف داشته است. با توجه به اينكه توسعه روستايي، برنامه اي مكان محور، و هدف نهايي آن ارتقاي سطح زندگي جمعيت هاي روستايي است، به ناچار، نه تنها زيستگاه هاي روستايي، بلكه ويژگي هاي جمعيتي و آرمان هاي مردمي كه در آنها زندگي مي كنند نيز بايد مدنظر قرار گيرد تا ادامه زندگي در آنها مقدور گردد؛ آن هم در شرايطي كه در برخي ازاستان ها، بيش از 80 درصد آبادي ها را سكونتگاه-هاي كم جمعيتي تشكيل مي دهند كه در مواردي مشمول برنامه هاي توسعه نمي شوند و نتيجه اين امر، دامن زدن به كوچ روستاييان به شهرهاست. اين مقاله نقش ويژگي هاي جمعيتي و لزوم توجه جدي به آنها را به عنوان يك عامل كليدي در توسعه روستايي نشان مي دهد تا شايد به تغيير نگرش ها بينجامد و به اقدام كارسازتري بينجامد.

This study is an attempt to show that despite common perception, rural development is an interwoven concept, affected by many factors. Some of these factors such as "population" have been ignored completely or got less attention. Population had not an important role in early socioeconomic development plans of Iran and reference to rural population and its characteristics was only a lip service; such that due to the lack of an inclusive definition of the concept, there was a difference of 16000 in the number of villages in different censuses. Considering that rural development is a place-oriented program and its ultimate objective is to promote the living standards of rural population, it is inevitable to not only look at rural habitats but also consider the characteristics of rural inhabitants, their needs and requirements. In some provinces more than 80 percent of villages are densely populated which leads to not being included in development programs and consequent depopulation of rural areas and rural outmigration. This paper is attempting to show the role of demographic characteristics and necessity of serious attention to them as a key factor in rural development with a consequent change in attitudes and more efficient actions.