پايش خشكسالي با استفاده از تراز مخزن سد و شاخص هاي هواشناسي (مطالعه موردي سيستم آب زاينده رود اصفهان)

پايش خشكسالي با استفاده از تراز مخزن سد و شاخص هاي هواشناسي (مطالعه موردي سيستم آب زاينده رود اصفهان)

خشكسالي از جمله بلاياي طبيعي مي باشد كه خسارات سنگيني به منابع آب وارد نموده و مديريت را با چالش هاي جدي مواجه مي سازد. پايش خشكسالي از مهمترين اقدامات در مديريت آن مي باشد كه براي آن شاخص ها و روش هاي متفاوتي ارايه شده است كه از معرف هاي گوناگوني بهره مي جويند. اين تحقيق تلاش دارد تا دو شاخص شناخته شده هواشناسي خشكسالي موثر (EDI) و بارندگي استاندارد شده (SPI) را با روش هيدرولوژيكي بر اساس تراز مخزن، براي پايش خشكسالي سيستم منابع آب زاينده رود مقايسه نمايد كه بدين منظور دوره خشكسالي 1380-1377 مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان مي دهد كه هر كدام از روش ها قابليت هايي دارند كه طي دوره خشكسالي مي توانند به مديريت خشكسالي كمك كنند. لذا تاكيد بر استفاده همزمان از چند شاخص براي پايش خشكسالي يك سيستم منابع آبي مي‌گردد. براي منطقه مطالعاتي اين تحقيق، نتايج نشان داد كه براي اعلام شروع وضعيت خشكسالي بهتر است از روش SPI با دوره 6 ماهه استفاده گردد. همچنين در طول دوره بهره برداري و اعمال اقدامات مديريتي براي پايش روش تراز مخزن و براي اعلام خاتمه آن EDI قابل توصيه است.

Drought is among the natural disasters that causes heavy damages to water resources and makes managers face serious challenges. Drought monitoring is one of the important measures to manage droughts. Different indices and methods employing varied indicators, have been developed in this regard. In this paper it is aimed to compare two well known meteorological indices of SPI and EDI with a hydrological method, based on reservoir level, to monitor drought in the Zayandeh Rud water system. Towards this, the 1998-2001 droughts, as the severest drought spells within the recorded data are applied for the evaluations. The results indicate that each of the methods has its own capability that can be helpful for water managers. Therefore, a simultaneous application of the indices is emphasized. As for the study area, the results suggest that SPI works well for drought onset and early warnings. The hydrological approach is found as more relevant during the drought, when operational measures should be implemented. Finally, it is EDI that responds more slowly to precipitated rainfall and more safely pronounces the drought end.