شناسايي عامل شانكرباكتريايي درختان فندق دراستان گيلان

تاكنون دو گونه از باكتريهاي جنس Pseudomonas ، شامل P. avellanae ، P. syringae pv. Syringae به عنوان مولد بيماري شانكرباكتريايي و عامل زوال و خشكيدگي درختان فندق (Corylus avellana) شناسايي شدند. علائم عمده بيماري ايجاد شده توسط P. avellanae شامل پژمردگي سريع جوانه ها، سرشاخه ها و شاخه هاي درختان طي بهار و تابستان مي باشد. برگها پژمرده و خشكيده شده و تا مدتها پس از خشكيده شدن متصل به ساقه باقي مي مانند ( 2001، Scortichini & Mehlenbachher). پوست و كامبيوم درختان بيمارتغيير رنگ داده، ريشه هاي اوليه نكروز شده و درنهايت منجربه مرگ گياه مي شود. (1994 ، Tropiano& Scortichini ). گياهاني كه مورد حمله P. avellanae قرار گرفته اند در فاصله چند هفته كاملا پژمرده، به سرعت خشكيده شده و مي ميرند. به همين دليل بيماري ناشي ازاين باكتري را مرگ درختان فندق ناميده اند (1999 ، Scortichini) .علائم ايجاد شده بوسيله P. syringae pv. Syringae خفيف تر بوده و حالت پژمردگي سريع و مرگ درختان فندق دراثراين باكتري مشاهده نشده است ( 2002، Scortichini). درايران مطالعات مختصري در زمينه شناسايي و بررسي باكتريهاي بيماري زاي فندق انجام شده است و تنها گزارش مرتبط با باكتريهاي Pseudomonas بيماري زاي فندق، جداسازي باكتري P. syringaeازدرختان فندق منطقه دوهزارتنكابن است كه حسن زاده و مهدويان از درختان فندق اين منطقه كه علائم زردي، پژمردگي و تغيير رنگ آوندي را ازخود نشان دادند، باكتري P. syringae را جداسازي و شناسايي نمودند (حسن زاده و مهدويان، 1377). با توجه به خسارت زا بودن باكتري Pseudomonas روي درختان فندق و عدم انجام مطالعه روي اين باكتري بيماري زا درگيلان، طي سال 1383 درختان فندق مختلف استان گيلان بازديد شده و ازدرختان داراي علائم مشكوك نمونه برداري گرديد. پس ازكشت عصاره بافت هاي آلوده روي محيط كشت هاي NA وKing،s B كلني هاي كرم رنگ وداراي حالت فلور سانت جداسازي شدند. جدايه هاي گرم منفي، لوان مثبت، اكسيداز و پكتيناز منفي، كاتالازمثبت و هوازي اجباري بوده، روي برگ توتون واكنش فوق حساسيت ايجاد كرده و قادربه هيدروليزژلاتين نبودند. بر اساس اين خصوصيات، جدايه ها به عنوان جنس Pseudomonas شناسايي شدند. براي انجام آزمون توليد سيرينگومايسين ازقارچ Geotrichum candidum استفاده شد (1992، Young et al.). جدايه هاي داراي قابليت ايحاد هسته يخ وتوليد سيرينگومايسين بودند ولي قادربه توليد ايندول، احياءنيترات، توليد H2S ، تحمل نمك طعام 7% و هيدروليزنشاسته نبوده و توين 80 و كازئين را هيدروليز نمودند. همچنين جدايه ها قادر به استفاده از تارتارات، ال-سيستئين، ليزين، لاكتوز، مالتوز، ال-آرابينوز، گليسين، تريپتوفان، دكسترين نبودند، ولي از دي-سوربيتول، رافينوز، تره هالوز و سوكروز استفاده كردند. آزمون بيماري زايي جدايه ها روي برگ ها، ميوه ها ( 1992، Yassad et al.) و جوانه هاي سرشاخه فندق ( 1971، Jones) نيز مثبت ارزيابي گرديد. بر اساس مجموع خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميايي جدايه ها به عنوان P. syringae pv. Syringae شناسايي شدند (2001، Schaad). الكتروفوزپروتئين (SDS-PAGE) با استفاده ازروش Laemmli با اندكي تغييرات انجام گرفت (1970، Laemmli). كليه جدايه ها درالكتروفوزپروتئيني تام سلولي به روش يك بعدي درژل پلي اكريل آميد 12% نوارهايي توليد نمودند و پروفيل پروتئيني جدايه ها با جدايه مرجع اين پاتوار دريافت شده از كلكسيون باكتري هاي بيماري زاي فرانسه (CFBP) نيز درصدبالايي ازتشابه را ميان آنها نشان داد. دراين بررسي براي اولين بار بيماري زايي اين پاتوار روي درختان فندق در استان گيلان گزارش شد. باكتري P. avellanae ازهيچ يك ازنمونه هاي مشكوك مشاهده شده، جداسازي نشد و وجود آن روي درختان فندق استان به اثبات نرسيد.