بررسي تركيب‌هاي شيميايي اسانس اندام‌هاي مختلف گياهPimpinella deverroides (Boiss.) Boiss. در مراحل مختلف رشد

Chemical composition of Pimpinella deverroides (Boiss.) Boiss. essential oil at different stages of growth

گونه Pimpinella deveroides (Boiss.) Boiss. يكي از نُه گونه انحصاري جنس Pimpinella در ايران است و پراكندگي جغرافيايي آن در منطقه ايران و توراني است. اندام‌هاي هوايي گياه در مراحل گلدهي و بذردهي در دو سال متوالي (1385 و 1386) از استان‌ لرستان جمع‌آوري شده و از ساقه و ‌برگ، گل‌آذين و بذر به صورت جداگانه به روش تقطير با آب اسانس‌گيري بعمل آمد. در سال 1385 بازده اسانس ساقه ‌و ‌برگ، گل‌آذين و بذر گونه P. deveroides به‌ترتيب 6/0%، 5/2% و 1/7% و در سال 1386 به همان ترتيب 3/1%، 4/2% و 5/7% بود. پس از تزريق اسانس به دستگاه‌هاي GC و GC/MS تركيب‌هاي اسانس شناسايي شدند. در اسانس تمام اندام‌هاي گونه P. deveroides تركيب اصلي پري‌گايجرن (pregeijerene) بين 5/35% تا 67% بود. تركيب شاخص ديگر گايجرن (geijerene) بود كه در اسانس اندام‌هاي مختلف، بين 2/8% تا 1/14% متغير بود. براساس نتايج اين تحقيق گونه P. deveroides بدليل بالا بودن درصد اسانس بذر (5/7%) قابل توجه است.

Pimpinella deverroides (Boiss.) Boiss. is one of the nine endemic species of Pimpinella in Iran. It is distributed in Iran and Touran Regions. The plant was collected at two consecutive years (2005 and 2006) from Lorestan province in flowering and seed stages. Essential oils were isolated by hydro-distillation from the stems and leaves, inflorescence and seed separately and were analyzed by GC and GC/MS. The yields of the stems and leaves, inflorescence and seed oils of P. deveroides, were 0.6%, 2.5% and 7.1% w/w, respectively in 2005 and 1.3%, 2.4% and 7.5% w/w in 2006. The yields of seed oils were higher than the yields of stems plus the leaves and inflorescence oils. Pregeijerene (35.5% to 67%) and Geijerene (8.2% to 14.1%) were the major constituents in all oils. According to this study P. deveroides is important for the highest quantity oil in seed.