بررسي اثر تراكم بوته بر عملكرد گياه دارويي رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرايط ديم مناطق سرد

The effects of plant densities on yields of Foeniculum vulgare Mill. under dry farming

سطوح وسيع ديم‌زارهاي كم‌بازده كشور، لزوم انتخاب و كشت گياهان مناسب و سازگار با شرايط ديم را براي توليد بيشتر، ايجاد پوشش گياهي و جلوگيري از فرسايش، آشكار مي‌سازد. در اين آزمايش سازگاري و عملكرد گياه دارويي رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرايط ديم منطقه دماوند، در طي سالهاي 1382 تا 1386بررسي شد. اين تحقيق در قالب طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تراكم بوته در واحد سطح در 4 تكرار اجرا شد. نتايج حاصل از اجراي تيمارهاي تراكم در سالهاي مختلف، حكايت از تفاوت اثر تيمارهاي مختلف تراكم در صفات ماده خشك، دانه، ارتفاع گياه، وزن دانه در بوته و وزن هزار‌دانه در سال سوم آزمايش داشت. ميزان توليد ماده خشك كل رازيانه به‌ترتيب در سال‌هاي، اول و دوم و سوم به 1229، 772 و 2079 و عملكرد دانه نيز به همين روند به‌ترتيب به 611، 280 و 712 كيلوگرم در هكتار رسيد. در اين آزمايش برخي صفات مانند وزن هزار‌دانه و شاخص برداشت در سال اول داراي بيشترين مقادير بود، ولي بيشترين مقادير ماده خشك، عملكرد دانه، ارتفاع بوته و وزن دانه در بوته، در سال سوم بدست آمد. در نهايت رازيانه مي‌تواند به‌عنوان گياه دارويي مقاوم و سازگار با شرايط ديم‌زارهاي مشابه منطقه دماوند (مناطق سرد) مورد ملاحظه قرار گيرد.

The extensive waste dry lands of Iran, shows necessity of selection and cultivation of tolerant and suite plants for more production, cover green and erosion inhibition under dry farming system. Effects of plant density on seed yield and yield components of Foeniculum vulgare Mill. Had been studied under Damavand dry farming in 2003-2007. This experiment was conducted under RCBD with using 3 plants densities and 4 replications. The results showed significant differences among the densities treatments in dry matter, seed yield, plant height, seed weight per plant and 1000 kernel weight in the third year. The Fennel yieldʹs of dry matter in the first, second and third year of experiment were 1229, 779 and 2079 kg haʹ1 and seed yield reached to 611, 280 and 712 kg haʹ1, respectively. Finally Foeniculum vulgare could be considered as a tolerant and adaptable medicinal plant under dry land of Damavand and similar cold regions.