طراحي و به كارگيري شاخص هاي تخصيص منابع مالي آموزش در دانشگاه هاي علوم پزشكي: كاربرد نظريه «كارفرما – مجري» در مطالعه كيفي

طراحي و به كارگيري شاخص هاي تخصيص منابع مالي آموزش در دانشگاه هاي علوم پزشكي: كاربرد نظريه «كارفرما – مجري» در مطالعه كيفي

مقدمه: با توجه به اهميت مديريت اقتصاد در آموزش ضرورت دارد تا به دنبال راهي براي مدون نمودن علمي چگونگي اختصاص بودجه در دانشكده هاي وابسته به دانشگاه-هاي علوم پزشكي بود. در اين پژوهش با استفاده از «نظريه كارفرما – مجري»، پژوهش گران با هدف تعيين شاخص هايي براي تخصيص بودجه در دانشكده هاي مختلف دانشگاه علوم پزشكي مبتني به اصول علمي مديريت و اقتصاد به انجام اين پژوهش اقدام نمودند. مواد و روش ها: اين مطالعه كيفي به صورت تشكيل جلسات صاحب نظران و به روش دلفي انجام گرديد. با مطالعه روش هاي تخصيص بودجه كشورهاي مختلف و با در نظر گرفتن شرايط حاكم بر دانشگاه و دانشكده هاي تحت پوشش، شاخص هاي تخصيص بودجه تدوين گرديدند. نتايج: تخصيص بودجه آموزش در دانشگاه علوم پزشكي منتخب، متناسب با عملكرد دانشكده ها، تعداد اعضاي هيات علمي، تعداد دانشجويان و مقطع دانشجويان و هزينه بري رشته نبوده است. بررسي ها نشان داد تخصيص اعتبارات هر دانشكده بيش تر معطوف به ميزان هزينه هاي سال قبل و قدرت چانه زني روساي دانشكده ها بوده است و برونداد حاصل از عملكرد كم تر به عنوان شاخص به كار برده مي شده است. نتيجه گيري: بر اساس نتايج به دست آمده در اين پژوهش، اقداماتي نظير چانه زني و توجيهات كلامي براي افزايش سهم دانشكده از بودجه كل دانشگاه در دانشگاه علوم پزشكي منتخب براي انجام اين پژوهش جاي خود را به ارايه مستندات و عملكرد در جهت توسعه و حتي ارتقاي كيفيت آموزش داد. اين مطالعه نشان داد مناسب ترين شاخص براي تقسيم منابع مالي آموزش بين دانشكده هاي مختلف يك دانشگاه، بر اساس تعداد دانشجو و هزينه بري هر رشته و مقطع مي باشد. در اين مطالعه ضرايب هزينه بري رشته و مقطع تعيين و بومي شد. واژه هاي كليدي: شاخص، تخصيص منابع، نظريه كارفرما – مجري، منابع مالي آموزش، دانشگاه، آموزش پزشكي، مطالعه كيفي.

Introduction: Regarding the importance of health economics in education, it is a bear necessity to justify and organize the process of resource allocation in health allied faculties in all medical universities. Applying the "Principal–Agent Theory", researchers sought to determine indicators for resource allocation in faculties in a university of medical sciences, based on principles of scientific management and economics. Methods: In this qualitative study, using expert panel discussion and Delphi technique, researchers investigated many recourse allocation methods in universities all over the world and did their best to establish localized indicators for resource allocation in the university. Results: Based on the findings of this study, resource allocation in a selected medical university was not in accordance with their performance, number of faculty members, number of students and the types (undergraduate & postgraduate) and costs of their programs. In this study, indicators for resource allocation were, mostly, based on last year costs of faculties and authoritiesʹ bargaining abilities in each faculty, but not based on their performance. Conclusion: This research showed that bargaining and verbal justifications were replaced by documentation and improved performance in order to receive proper resources in the process of resource allocation. Moreover, this research showed that the best indicator to proportionate the financial resources among faculties in a university is to multiply the number of student by program cost weight in under and postgraduate curriculums. In this study, localized programs cost weights in the selected university were identified. Keywords: Indicator, Resource allocation, Principal-Agent Theory, University.