اهميت صنعت نفت در ايجاد توليد و اشتغال در اقتصاد ايران و تاثير آن بر ساير فعاليت‌هاي اقتصادي

اهميت صنعت نفت در ايجاد توليد و اشتغال در اقتصاد ايران و تاثير آن بر ساير فعاليت‌هاي اقتصادي

صنعت نفت از موثرترين و بزرگترين صنايع در جهان و به ويژه ايران است. نفت، علاوه بر اينكه منبع عمده تامين انرژي در دنياي امروز است، نقش مهمي‌نيز در تعيين ميزان قدرت ملي و اعتبار بين‌المللي كشورهاي مختلف ايفا مي‌كند. بخش نفت در اقتصاد ايران سال‌هاي زيادي است كه عمده درآمد ملي كشور را تامين مي‌كند و در واقع اين بخش در اقتصاد كشور نقش مسلط را ايفا ميكند. از طرفي با توجه به اينكه كشورهاي در حال توسعه با منابع محدود و نيازهاي نامحدود رو به رو هستند و نمي‌توانند تمام بخشهاي اقتصادي را همزمان توسعه دهند، بايد به بخشهاي مهم و كليدي خود اولويت دهند. در اين مقاله علاوه بر شناسايي بخشهاي كليدي، جايگاه صنعت نفت در اقتصاد ايران به عنوان يك صنعت مهم و كليدي، با استفاده از جدول داده-ستانده سال1380(آخرين جدول داده- ستانده ايران) كه آنرا به 34 بخش همفزون نموده ايم؛ مورد بررسي قرار مي گيرد. محاسبه شاخص حساسيت انتشار و نيز شاخص پراكندگي صنعت نفت به ترتيب با ارقام 027/1 و 17/0 حاكي از آن است كه اين صنعت بيش از متوسط كل ساير بخشها با ديگر بخشها در ارتباط بوده و نيز اين ارتباط بطور تقريبا يكسان و متوازن در بيشتر بخش‌ها توزيع شده است. در صورت حذف فرضي صنعت نفت از ديدگاه ستانده كاهش توليد به ميزان 119219783 ريال (الگوي ليون تيف) و 137162804 ريال (الگوي گش) مي‌باشد. همچنين به تعداد 130618 (الگوي ليون تيف) و 344108 (الگوي گش) فرصت شغلي در اقتصاد از دست مي رود. صنعت نفت از نظر كشش توليد كل رتبه 4 (از 34 بخش) را به خود اختصاص داده است كه نشان مي دهد اين صنعت با اهميت بوده و نقش فزاينده اي در توليد كل دارد. ولي از نظر كشش اشتغال كل رتبه 23 را دارد. همچنين صنعت نفت بيشترين هزينه ايجاد شغل را به ميزان 880721697 ريال، داراست.

Oil industry is one of the biggest and most influential industries all over the world, especially in Iran. Besides being the main source of energy in today’s world, oil plays an important role in determining a country’s national power and international credibility. The oil sector has provided the majority of income for many years in Iran and in fact, this sector plays the main role in the country’s economy. Also, with regard to the fact that developing countries have limited resources and unlimited needs and cannot develop all the economical sectors at the same time, they should give priority to key sectors. This study attempted to identify the key sectors and scrutinize the oil industry as an important and a key sector in Iran’s economy, through Input-Output table of 1380 (Iranʹs last Input-Output table) which was aggregated into 34 sectors. The sensitivity of dispersion index and the variance index of the oil industry were 1.027 and 0.17 respectively which indicate that the relationship between this industry and the other sectors is well above the average of whole sectors and this relation is distributed evenly among the other sectors. If the oil industry is removed from the output sum, 119219783 Rials (Leontief model) and 137162804 Rials (ghosh model) would be lost in production. Also, 130618 (Leontief model) and 344108 (ghosh model) job opportunities would be lost. Concerning total output elasticity, the oil industry ranks 4(among 34 sectors) and this shows that this industry is very important and has an increasingly role in total output. But Concerning total employment elasticity, it ranks 23. In addition, the oil industry has the highest costs for job opportunities up to 880721697 Rials.