نقش كرمان در سقوط دولت صفويه

نقش كرمان در سقوط دولت صفويه

بدون شك، يكي از بهترين روزگاران مردم كرمان در سده‏هاي اخير، دوران پادشاهي شاه عباس صفوي وحكومت گنجعلي‏خان بر اين ديار بوده است. قرار گرفتن بر سر راه‏هاي تجاري بندرعباس و هندوستان و توجه اروپاييان به محصول تجاري با ارزش منطقه، پشم، كرمان را مبدل به يكي از آبادترين شهرهاي ايران در دوره صفويه كرده بود؛ اما اين روزگار خوش عمر چنداني نداشت، چرا كه در دوران پادشاهي شاه سليمان و شاه سلطان حسين، منطقه جنوب شرق، وبه ويژه كرمان، از يك سو به علت اهمال و بي‏توجهي امناي دولت اصفهان، واز سوي ديگر به علت شرايط خاص قندهار(كليد طلايي دروازه شرق)و بلوچستان ناراضي، گرفتار نا امني راه‏ها،غارت كاروان‏ها و كشتار مردم توسط دسته‏هاي بلوچ شد، كه نتيجه آن‏ها مشكلات اقتصادي و ويراني كرمان بود. شورش حاجي محمد جعفر كرباس فروش، كدخداي اصناف كرمان، نشانه‏اي بارز از ناخشنودي مردم از شرايط موجود و ترس و واهمه از حملات مجدد بلوچ‏ها و نا اميدي از حكومت وقت را به‏دست مي‏دهد. البته، شورش با پا در مياني بزرگان و علماي كرمان فرو نشست، اما ديري نپاييد كه دربار اصفهان و حكومت كرمان، تاوان بي‏توجهي خود به منطقه جنوب شرق را به سختي پس مي‏دادند. قندهار كه منطقه‏اي سوق‏الجيشي در شرق و همواره مورد منازعه ايران و هندوستان بود، در دل خود محمود غلزايي را پرورش مي‏داد كه در دو حمله در سال‏هاي 1131و 1133 ه.ق، كرمان را به تصرف درآورد و هم‏راهي اقليت‏هاي ناراضي ايراني، مانند زرتشتيان و بلوچ‏هاي سني مذهب، با وي، سقوط اصفهان و فروپاشي سلسله صفويه را به دنبال داشت. اين پژوهش از نظر ماهيت و روش در رديف تحقيقات تاريخي قرار مي‏گيرد و به شيوه توصيفي- تحليلي انجام شده است .

Undoubtedly one of the best days of Kerman people in recent centuries, was the reign of Safavid Shah Abbas and the period of Ganjalikhanʹs government. Being located in front of the commercial ways of BandarAbbas and India and attention of Europeanʹs to valuable commercial product, wool, (fleece) caused kerman be one of the most habitable city in Safavied period. But this pleasant period didnʹt last much, because in the reign of Shah Solaiman and Shah Soltan Hossien the south- east region , specially Kerman , from one point of view of negligence and inattention of Esfahan gorernment trustees and from another point of view special situation of Ghandehar (golden key of east gate) and unsatisfied Baloochestan captured by insecurities, plundering of carvans and killing people by Balooch groups, which their result was economg difficulties and destroying of Kerman. Canvas seller Haj Mohammad Jafarʹs rebellion, the headman of Kerman traders was a prominent sign of annoyane about the people who were afraid of Baloochis renewed attacks and their despair from those days government.Of couse this revolution subsided wih mediation of greatmen and scientists but after a while Esfahan court and Kerman government gave back their inattention damages about souh – east region hardly. Ghandehar which was a strategic region in east and always in quarrel between Iran and India grew Mahmood Ghalzaei who was born there, during 1131 and 1133 A.H years. He with 2 attacks captured Kerman and had these results: accompaniment unsatisfied Iranian minorities like Zoroastrians and Sunnite religion Baloochis, falling of Esfahan and descenting of Safaviedʹs dynasty. This study is a history research done by analytical descriptive way.