ارزيابي مدلهاي تصادفي سري زماني در برآورد تبخير از تشت ( مطالعه موردي: ايستگاه شيراز)

ارزيابي مدلهاي تصادفي سري زماني در برآورد تبخير از تشت ( مطالعه موردي: ايستگاه شيراز)

تبخير از تشت يكي از مولفه هاي مهم و تاثير گذار در برنامه ريزي و مديريت منابع آب مي باشد و برآورد آن در مقياسهاي زماني مختلف ، به عنوان يكي از مهمترين پارامترهاي جوي، از اهميت ويژه اي در برنامه ريزي آبياري در كشاورزي برخوردار است. يكي از روش هاي مطالعاتي بررسي تغييرات تبخير تعرق و پيش بيني، روش سري هاي زماني مي باشد. براي اين منظور، روشها و مدلهاي مختلفي ارايه شده اند كه از آن جمله مي توان مدلهاي سري زماني AR، MA و ARIMA را برشمرد. در اين تحقيق، عملكرد هريك از مدلهاي ياد شده در برآورد و تخمين مقادير آتي سري زماني روزانه تبخير از تشت در ايستگاه سينوپتيك شيراز طي دوره 2010- 2006مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مدل سري زماني ARIMA(1,1,1) عملكرد بسيار بهتري نسبت به ساير مدلهاي ARIMA دارد و روند تغييرات سري زماني را به خطاي كمتري شبيه سازي مي كند. در تحليل آماري همبستگي مقادير مشاهده شده و تخمين زده شده تبخير از تشت، مقدار R (ضريب همبستگي) برابر 92/0 و مقدار RMSE برابر 64/1 ميليمتر بر روز به دست آمد. انجام مطالعات موردي مشابه در ساير مناطق اقليمي كشور جهت اعتبار سنجي اين مدلها توصيه مي شود.

Pan evaporation is one of the principal components of water resources management plans in arid and semi arid climates. One of the methods used in pan evaporation and evapotranspiration estimation studies is time series analysis. For such analyses, several models have been proposed, among which ARIMA, AR, MA are widely used. The aim of this study was to evaluate the performance of this type of models in estimation of pan evaporation in a five-year period (2006-2010) in Shiraz station. The results showed that the ARIMA(1,1,1) model yielded better estimates of temporal variations of time series compared to the other models, with a correlation coefficient and RMSE of 0.92 and 1.64 mm.day-1, respectively. Taking into account the lack of long record of pan evaporation data and the reasonable results of this study, application of these models in other climates is highly recommendable.