اثر تنش كمبود آب، سطوح نيتروژن و تراكم بوته بر شاخص‌هاي رشد ذرت هيبريد سينگل كراس 704 در شرايط خوزستان- رامين

اثر تنش كمبود آب، سطوح نيتروژن و تراكم بوته بر شاخص‌هاي رشد ذرت هيبريد سينگل كراس 704 در شرايط خوزستان- رامين

به منظور بررسي اثرات تنش كمبود آب، سطوح مختلف نيتروژن و تراكم بوته بر شاخص‌هاي رشد ذرت هيبريد سينگل كراس 704 پژوهشي در طي دو سال 1388 و 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان واقع در شهر رامين اجرا گرديد. در هر سال، سه آزمايش هر يك به صورت كرت‌هاي يكبار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. در هر آزمايش يك سطح تيمار آبياري اعمال گرديد. تيمار آبياري داراي سه سطح شامل آبياري مطلوب (I1)، تنش ملايم (I2) و تنش شديد خشكي (I3) (به ترتيب آبياري بر اساس تخليه 50، 60 و 70 درصد ظرفيت زراعي) بود. تا مرحله چهار تا پنج برگي (مرحله استقرار گياهچه) آبياري بر اساس تخليه رطوبتي معادل 30 درصد ظرفيت زراعي در همه كرت‌ها انجام و از اين مرحله به بعد تيمارهاي آبياري اعمال گرديد. در هر آزمايش نيتروژن به عنوان تيمار اصلي داراي سه سطح 140، 180 و 220 كيلو‌گرم نيتروژن خالص در هكتار و تراكم بوته نيز به عنوان تيمار فرعي داراي سه سطح 6، 5/7 و 9 بوته در متر مربع بودند. نتايج نشان داد كه با افزايش شدت تنش خشكي شاخص سطح برگ كل و شاخص سطح برگ بلال بطور معني‌دار كاهش يافت. افزايش مصرف نيتروژن موجب افزايش شاخص سطح برگ شد. با افزايش كمبود آب در خاك از تاثير مثبت كاربرد نيتروژن بر افزايش شاخص سطح برگ كاسته شد. افزايش تراكم به ويژه در شرايط آبياري مطلوب، شاخص سطح برگ را به طور معني‌داري افزايش داد، بطوريكه بيشترين شاخص سطح برگ به ميزان 4/5 به تراكم 9 بوته در متر مربع در شرايط آبياري مطلوب تعلق داشت. افزايش شدت تنش خشكي و تراكم بوته در واحد سطح باعث كاهش معني‌دار محتواي نسبي آب برگ بلال شد. بيشترين و كمترين سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبي و سرعت جذب خالص به ترتيب به تيمار آبياري مطلوب و تنش شديد خشكي اختصاص داشت. حداكثر سرعت رشد محصول در شرايط آبياري مطلوب و تنش خشكي شديد به ترتيب 37 و 20 گرم در متر مربع در روز بود. با افزايش تراكم، سرعت رشد محصول افزايش يافت ولي از سرعت جذب خالص كاسته شد.

In order to study the effect of different levels of nitrogen and plant population under different moist conditions on growth indices of grain corn (Zea mays L.) SC. 704 a field experiment was conducted during 2008 and 2009 cropping seasons in Natural Resources and Agricultural Sciences University of Khuzestan, Ahvaz, Iran. This research in each year was made based on three split-plot field experiments, RCBD. Each of the irrigation treatments implemented separately in each experiment was Optimum irrigation (I1), Moderate stress (I2) and Sever stress (I3) (irrigation based on depletion of 30%, 40% and 50% of field capacity, respectively). Until 4 to 5 leaf stage (seedling establishment stage) irrigations applied after depletion of 30% field capacity in all treatments and after this stage irrigation treatments was applied. In each experiment three nitrogen levels (N1=140, N2=180 and N3=220 kgNha-1) were applied in main plots and subplots which consisted of three plant population (D1=6, D2=7.5 and D3=9 plant. m-2). There were three replications for each experiment. Results indicated that the effect of water deficiency stress, nitrogen, and plant population on leaf area index, leaf area index of ear, above and under of ear at silking stage was significant. Leaf area index of ear, above and under of ear decreased as drought stress intensified. The highest leaf area index (4.9) was related to optimum irrigation. Decrease in relative water content of leaves caused decrease in growth and development of leaves and therefore, leaf area index reduced. Leaf area index increased significantly with increased nitrogen rate application. The positive effect of nitrogen application on leaf area index were considerably decreased as soil moisture content reduced. The increase of plant population, especially in optimum irrigation condition, caused a significant increase in leaf area index. As the highest leaf area index (5.4) obtained from 9 plant. m-2 at optimum irrigation treatment. The relative water content of ear increased significantly as water deficiency stress intensified and plant population increased, although differences between nitrogen levels for this trait was not significant. The highest and the lowest crop growth rate, relative growth rate and net assimilation rate obtained in optimum irrigation and severe drought stress treatments, respectively. The response of studied indices to the nitrogen application rate was positive. As plant population increased, crop growth rate increased but net assimilation rate declined, and relative growth rate remained unchanged. The results showed that selecting suitable treatments and change in leaf area index can cause plant growth increase and high yield access.