تجزيه عليت عملكرد دانه و صفات وابسته در برخي ارقام گندم

تجزيه عليت عملكرد دانه و صفات وابسته در برخي ارقام گندم

اين پژوهش بمنظور تجزيه و تحليل همبستگيهاي بين عملكرد دانه، اجزاي عملكرد، طول دوره رشد رويشي وطول دوره پرشدن دانه 10 رقم گندم در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در 4 تكرار در سالزراعي 89- 1388 اجرا گرديد. همبستگي عملكرد دانه در واحد سطح با تعداد پنجه بارور در متر مربع(61/0)، تعداد دانه در سنبله(69/0) و طول دوره پر شدن دانه(66/0) مثبت و بسيار معنيدار بود، همچنين همبستگي عملكرد دانه در واحد سطح با وزن هزار دانه(43/0-) و تعداد روز تا سنبلهدهي(55/0-) منفي و بسيار معنيدار بود. در بين صفات مورد مطالعه، تعداد پنجه بارور در متر مربع و تعداد دانه در سنبله بيشترين اثر مستقيم را بر عملكرد دانه نشان دادند (به ترتيب 40/0 و57/0). همچنين طول دوره پر شدن دانه بيشترين اثر مستقيم را بر تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه داشت(به ترتيب 49/0 و 13/0). تعداد دانه در سنبله اثر مستقيم منفي بسيار معنيداري بر وزن هزار دانه داشت (65/0-). با توجه به نتايج تجزيه عليت، تعداد پنجهبارور در متر مربع و تعداد دانه در سنبله بيشترين سهم را درتبيين تغييرات عملكرد دانه دارا بودند و با توجه به اثر مستقيم طول دوره پر شدن دانه بر تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه و اينكه بيشترين مقدار ماده خشك در گندم در طول اين دوره توليد ميشود، ميتوان از اين صفات بعنوان معيار انتخاب در برنامههاي بهنژادي گندم و توليد ارقام پر محصول استفاده نمود.

This study was conducted to analyze the correlations between grain yield, yield components, and duration of vegetative and grain filling period of ten wheat (Triticum sativa L.) cultivars at Research Farm, College of Agriculture, Islamic Azad University Shoushtar Branch, during 2009-10. A randomized complete block design with four replications was done. Correlation coefficients between grain yield/m2 and fertile tiller/m2 ) o.61(, grain number/spike )o.69( and duration of grain filling period)o.66( were largely positively significant. Also Correlation coefficients between grain yield/m2 and 1000-kernel weight )-o.43( and day to heading)-o.55( were negatively significant. Among yield components, the number of spike /m2 and number of grain/spike revealed the largest direct effect on grain yield (0.40 and 0.57, respectively). Also duration of grain filling period showed the highest direct effect on number of grain/spike and 1000-kernel weight(0.49 and 0.13, respectively). The number of grain per spike showed indirect effect on 1000-kernel weight)-o.65(. The results of path analysis indicated that the number of spike /m2 and number of grain/spike exhibited the largest direct effects on grain yield. According to the direct effects of grain filling duration on number of grain/spike and 1000-kernel weight, and also considering this fact that most of the dry matter in wheat would be produced in this period, it seems that it is possible to examine these traits as selected criteria in breeding programmes for improving high yielding cultivars.