سازگاري چهار گونه سوزني‌برگ خانواده كاج‌ها در حاشيه جنگل پايين‌بند چمستان نور

بررسي سازگاري گونه‌هاي غيربومي در موطن جديد، امري ضروري پيش از كاشت گسترده آنها در هر كشوري است. به‌منظور بررسي روند رشد و بقاي چهار گونه درختي از خانواده كاج شامل Pinus pinea، Pinus ponderosa، Picea abies و Abies alba، هر كدام در كرتي (plot) به مساحت 1600 مترمربع به تعداد 121 اصله نهال (11×11) به فاصله كاشت 4×4 متر در سال 1362 در عرصه جلگه‌اي ايستگاه تحقيقاتي چمستان- نور در استان مازندران كاشته شدند. اندازه‌گيري شامل صفات كمي (قطر برابرسينه، ارتفاع كل، ضريب قدكشيدگي و متوسط رويش قطري، ارتفاعي و حجمي ساليانه در هكتار) و كيفي ]زنده‌ماني و كيفيت تنه (دوشاخگي، راست بودن و هرس طبيعي)] در پايان 24 سالگي بود. دو رديف از هر طرف كرت به‌عنوان حاشيه حفاظتي (بافر) از آماربرداري حذف گرديدند و آماربرداري به‌صورت صددرصد انجام شد. در نهايت داده‌ها با آزمون تجزيه واريانس يك طرفه (به‌احتمال 95 درصد) در محيط SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. بيشترين و كمترين درصد زنده‌ماني به‌ترتيب به Picea abies (82 درصد) و Pinus ponderosa (53 درصد) اختصاص داشت. از لحاظ كيفيت تنه بهترين كيفيت تنه به‌ترتيب به گونه‌هاي Picea abies و Abies alba و كمترين كيفيت تنه به‌ترتيب به گونه‌هاي Pinus pinea و Pinus ponderosa اختصاص داشتند. بيشترين و كمترين قطر برابرسينه به‌ترتيب به Pinus pinea با ميانگين 2/28 سانتي‌متر (رويش قطري ساليانه 7/11 ميلي‌متر) و Pinus ponderosa و Abies alba به‌ترتيب با ميانگين 6/11 و 7/11 سانتي‌متر (رويش قطري ساليانه 8/4 و 9/4 ميلي‌متر) تعلق داشت. بيشترين و كمترين ارتفاع به‌ترتيب به Pinus pinea با متوسط 6/11 متر (رويش ارتفاعي ساليانه 4/48 سانتي‌متر) و Pinus ponderosa با متوسط 29/5 متر (ميانگين رويش ارتفاعي ساليانه 0/22 سانتي‌متر) اختصاص يافت.

In order to investigate the growth and survival of exotic tree species, four species from Pinaceae, namely, Pinus pinea, Pinus ponderosa, Picea abies and Abies alba were planted in 1984 on 1600 m2 (121 trees with spacing 4×4 m) in Chamestan plateau, Mazandaran province, north of Iran. The final measurement of tree parameters were: survival percentage, mean diameter, height, and stem quality. The measurement was carried out in 2006 and the statistical analysis of data was made using the ANOVA and Duncan tests by SPSS software. Results showed that the maximum and the minimum survival belong to Picea abies (%82) and Pinus ponderosa (%53), respectively. The highest and the lowest stem quality are attributed to Picea abies, Abies alba and Pinus pinea, respectively. The maximum mean diameter (28.2 cm) and annual diameter increment (11.7 mm/y) was calculated for Pinus pinea, whereas the minimum mean diameter (11.6 cm) and annual diameter increment (4.8 mm/y) was calculated for Pinus ponderosa. The maximum height was observed in Pinus pinea (11.61 m) and the minimum height in Pinus ponderosa (5.29 m).