اثر دوركنندگي و دوام اسانس Eucalyptus salmonophloia F. Muell و Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & Blakely روي كنه تارتن دولكه‌اي (Tetranychus urticae Koch)

كنه تارتن دولكه‌اي (Tetranychus urticae Koch) يكي از پلي‌فاژترين آفات شناخته شده محصولات كشاورزي دنيا به حساب مي‌آيد. با توجه به اثرهاي نامطلوب استفاده از سموم شيميايي نظير بروز مقاومت در كنه‌هاي گياهي، اين تحقيق به منظور معرفي تركيب‌هاي جايگزين كم‌خطر براي محيط زيست انجام شد. به همين منظور در پژوهش حاضر اثر دوركنندگي و دوام اسانس گياهان Eucalyptus salmonophloia F. Muell و Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & Blakely روي كنه‌هاي ماده بالغ تارتن دولكه‌اي در شرايط دمايي 5/0±27 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±50 درصد و طول دوره نوري 16 ساعت روشنايي و 8 ساعت تاريكي مورد بررسي قرار گرفت. اسانس‌ها به روش تقطير با آب، توسط دستگاه كلونجر استخراج شدند. با توجه به فرمول شاخص دوركنندگي، مشخص شد كه هر دو اسانس گياهي E. salmonophloia و E. kingsmillii از 4 غلظت استفاده شده تنها در 2 غلظت دوركننده بوده و در 2 غلظت ديگر بي‌اثر مي‌باشند، به‌طوركلي مي‌توان نتيجه گرفت كه اسانس دو گياه E. salmonophloia و E. kingsmillii در غلظت‌هاي مختلف از نظر دوركنندگي با يكديگر اختلاف معني‌داري ندارند. به هر حال، در آزمايش بررسي دوام سميت تنفسي اسانس‌ها روي ماده بالغ كنه تارتن دولكه‌اي مشخص شد كه اسانس حاصل از دو گياه E. salmonophloia و E. kingsmillii با توجه به حدود اطمينان 95% LT50، با يكديگر اختلاف معني‌داري ندارند. بنابراين نتايج اين پژوهش نشان داد كه گونه‌هاي اكاليپتوس اثر دوركنندگي و دوام خوبي روي كنه تارتن دولكه‌اي دارند، اما تحقيقات بيشتري براي كاربردي كردن اين تركيب‌ها احساس مي‌شود.

Two-spotted spider mite Tetranychus urticae Koch is one of the most well known polyphagous pests of crops in the world. Due to undesirable effects of synthetic pesticides such as expression of resistance in mites, this research was conducted to achieve alternative safe compounds to environment. Therefore, in this Research, repellent activity and persistence of two plant essential oils, including of Eucalyptus salmonophloia F. Muell and Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & blakely, were studied on T. urticae , at 27 ± 0.5 °C, 50 ± 0.5% RH and photoperiod of 16:8 h (L:D). The essential oils were extracted using Clevenger-type apparatus. According to the repellency index formula, it was found that both essential oils of E. salmonophloia and E. kingsmillii from 4 applied concentrations were only repellent in two concentrations. Generally, no significant differences of repellency were found between two plant essential oils of E. salmonophloia and E. kingsmillii at different concentrations. In repellency experiment for essential oils, it was found that no significant differences were observed between essential oils of E. salmonophloia and E. kingsmillii. Our findings indicated that Eucalyptus species had reliable repellent activity and persistence on T. urticae. However, more research is necessary to make these compounds applicable.