تاثير دو گونه قارچ آربوسكولار مايكوريزا (Glomus mosseae و Glomus intraradices) بررشد، مقادير كلروفيل و جذب فسفر در گياه ريحان (Ocimum basilicum L.) تحت شرايط تنش خشكي

به منظور بررسي تأثير همزيستي قارچ‌هاي آربوسكولار مايكوريزا (AM) و تنش خشكي بر رشد، عملكرد، محتوي كلروفيل و ميزان جذب فسفر در گياه ريحان (Ocimum basilicum L.)، يك آزمايش گلداني به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در چهار تكرار اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد آزمايش شامل سه رژيم آبياري (آبياري در فواصل 4، 8 و 12 روز يك‌بار) و كاربرد دو گونه قارچ مايكوريزا (Glomus mosseae T.H. Nicolson & Gerd. و Glomus intraradices N.C. Schenck & G.S. Sm) و عدم كاربرد قارچ (شاهد) بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي تاثير معني‌داري بر صفات مورد ارزيابي داشته‌است. به‌طوري كه با كاهش ميزان رطوبت خاك، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و سطح برگ، تعداد شاخه‌ي جانبي، وزن خشك ريشه، عملكرد ماده تر و خشك، ميزان كلروفيل، غلظت فسفر و درصد كلونيزاسيون ريشه كاهش يافت. به‌علاوه اثر كاربرد قارچ‌هاي AM بر پارامترهاي رشدي و ميزان جذب فسفر معني‌دار بود. گياهان مايه‌كوبي شده با قارچ‌هاي AM در مقايسه با گياهان مايه‌كوبي نشده از رشد، عملكرد و ميزان فسفر بيشتري هم در شرايط تنش خشكي و هم در شرايط بدون تنش برخوردار بودند. تاثير قارچ G. mosseae در كاهش اثر خشكي بيشتر از قارچ G. intraradices بود. بنابراين مي‌توان چنين نتيجه‌گيري كرد كه در شرايط كم‌آبي قارچ‌هاي AM با افزايش جذب عنصر فسفر، رشد و عملكرد گياه ريحان را بهبود مي‌بخشند.

To study the influence of arbuscular mycorrhizal (AM) fungi inoculation and drought stress on growth, chlorophyll content and phosphorus uptake of basil (Ocimum basilicum L.), a pot experiment was conducted using a factorial based on randomized complete blocks design with four replications. The factors were mycorrhizal inoculation (non-inoculated and inoculated with Glomus mosseae T.H. Nicolson & Gerd. and Glomus intraradices N.C. Schenck & G.S. Sm) and three irrigation regimes (irrigation intervals were every 4, 8 and 12 days). The results showed that drought stress had significant effects on evaluated characteristics. As with decrease of the soil water content, plant height, stem diameter, number and area of leaves, number of axillary shoot, root dry weight, fresh and dry herb yield, chlorophyll content, P concentration in leaves and root colonization decreased. Also, AM fungi inoculation had significant effects on growth parameters and P uptake. Plants inoculated with AM fungi had higher growth, yield and P uptake than non-inoculated plants under droughtstress and non-stress conditions. G. mosseae was more effective than G. intraradices in alleviation of drought stress. It could be concluded that AM fungi are able to enhance the growth and yield of basil under drought stress condition through enhancing P uptake.