شناسايي تركيب‌هاي شيميايي اسانس اندام‌هاي هوايي گياه دارويي Bidens bipinnnata L.

يكي از گونه‌هاي مرتعي كه با توجه به بررسي‌هاي انجام شده از نظر استفاده چند منظوره قابليت‌هاي زيادي دارد،Bidens bipinnata L. (دودندان دوشاخه) متعلق به خانواده كاسني (Compositae) است. تحقيق حاضر روي گونه Bidens bipinnata L. به منظور بررسي شناسايي تركيب‌هاي شيميايي موجود در قسمت‌هاي هوايي گياه دارويي در منطقه كرج انجام شد. به منظور بررسي مواد تشكيل‌دهنده اسانس اين گياه پس از شناسايي كامل گياه و مشخص شدن رويشگاه آن در منطقه كرج، قسمت‌هاي هوايي گياه در مرحله ميوه‌دهي جمع‌آوري گرديد. نمونه‌هاي گياهي تهيه شده در شرايط سايه، خشك و توسط دستگاه كلونجر به شيوه تقطير با آب (Hydrodistilation) اسانس‌گيري شد. پس از تهيه اسانس، به كمك دستگاه‌هاي كروماتوگرافي گازي (GC) و كروماتوگرافي گازي كوپل شده به طيف‌سنج جرمي (GC/MS)، نوع تركيب‌ها و درصد تركيب‌هاي شيميايي اسانس به‌طور كامل تفكيك و شناسايي گرديد. تعداد 31 تركيب شيميايي شناسايي شد كه در اين ميان به‌ترتيب آلفا-پينن (8/25%)، بتا- ميرسن (7/22%)، جرماكرن D (2/10%)، بي‌سيكلو جرماكرن (6/7%)، گاما-المن (5/3%) و اسپاتولنول (9/2%) تركيب‌هاي عمده بودند.

One of the rangeland species that has many capabilities considering the studies done in terms of multiple uses is Bidens bipinnata L. which belongs to Compositae family and Bidens genus. This research was conducted in Karaj area in order to identification the chemical compounds in aerial parts of Bidens bipinnata. To study on ingredients of the essential oil, after complete identification of plant and determination of its habitat, the aerial parts of the plant in fruit stage were collected. Plant samples were dried in shade condition and essential oils were extracted by Clevenger apparatus through Hydrodistilation method. Chemical compounds of the essential oil were completely separated and identified by (GC) and (GC/MS). Thirty one compounds were identified that among those, ?-pinene (25.83%), B-myrcene (22.73%), germacrene D (10.20%), Bicyclogermacrene (7.61%), ?-elemene (3.50%), spathulenol (2.94%), were identified as major compounds respectively.